Πολιτικές σχέσεις σε ριψοκίνδυνο πλαίσιο
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου έχουν στόχο να καθησυχάσουν και να αφοπλίσουν εθνικιστικούς κύκλους της Τουρκίας.
Στην ουσία όμως το πρόβλημα υπάρχει και είναι θετικό. Οι επαφές του με τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ' δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο σχέσεων. Αυτές οι σχέσεις δεν είναι μόνο πολιτικές βέβαια, υπάρχει και ένα κοινό θρησκευτικό πεδίο. Η ουσία όμως για τα γεωστρατηγικά δεδομένα είναι το πολιτικό.
Το Φανάρι λειτουργεί ως αγκάθι στην Τουρκία. Έχει βέβαια ελάχιστες δυνατότητες, αλλά αυτές υπάρχουν ειδικά όταν το θρησκευτικό πλαίσιο ενισχύεται με εύστοχες δικτυώσεις.
Οι εθνικιστικοί κύκλοι της Τουρκίας εξετάζουν με μεγάλη προσοχή όλες αυτές τις κινήσεις διότι δεν θέλουν να έχει το Πατριαρχείο διεθνή εμβέλεια.
Όμως πρέπει να παραδεχθούμε την αρχή του μεγάλου σκακιστή Lasker, ότι οι καλύτερες κινήσεις δεν είναι οι καλές για εμάς αλλά οι ενοχλητικές για τους αντιπάλους.
Το Πατριαρχείο είναι εγκλωβισμένο στην Κωνσταντινούπολη, όμως με τη δράση του μπορεί να επηρεάζει και την εξέλιξη του ελληνισμού και όχι μόνο σε αυτήν την περιοχή. Πρέπει όμως να αντιληφθούμε ότι το Πατριαρχείο μπορεί να χρειαστεί να θυσιαστεί για τον ελληνισμό, όχι όμως το αντίθετο. Αλλιώς οποιαδήποτε πίεση πάνω στο Πατριαρχείο αδρανοποιεί τις ήδη ελάχιστες κινήσεις μας.
Συνεπώς κάθε αντίδραση και αντίσταση του Οικουμενικού Πατριάρχη δεν είναι μόνο θετική για τον τοπικό ελληνισμό αλλά και για τη στρατηγική του ευρύτερου χώρου διότι παράγει τοπικό κόστος στους εθνικιστικούς κύκλους. Ως στόχος είναι σταθερός και ελάχιστα ευάλωτος διότι δεν αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο.
Η ύπαρξή του όμως προκαλεί τριβές στο τουρκικό σύστημα που πρέπει συνεχώς να ασχολείται με αυτό το εμπόδιο όταν θέλει να καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ελλήνων που ζουν στην Κωνσταντινούπολη..
Ακόμα και αν μερικοί από εμάς δεν πιστεύουν στην οικουμενικότητα του Πατριάρχη, πρέπει να παραδεχθούν ότι το σύμβολο του είναι ουσιαστικό για τον ελληνισμό και για τη στρατηγική μας. Ως Ίμβριος δίνει το παράδειγμα με τις θέσεις του.
Ενώ για την πλειοψηφία των Ελλήνων η Ίμβρος είναι μια χαμένη πατρίδα, ο Πατριάρχης με την ύπαρξή του και την αντίστασή του αποδεικνύει ότι ακόμα και αυτό που θεωρείται χαμένο μπορεί να κάνει εύστοχες κινήσεις.
Επιπλέον δείχνει έμμεσα με αυτόν τον τρόπο ότι τα πράγματα και οι πατρίδες είναι χαμένες μόνο και μόνο όταν το αποδεχόμαστε εμείς και όχι οι αντίπαλοί μας.
Οι πολιτικές σχέσεις σε ριψοκίνδυνο πλαίσιο είναι οι μόνες που μπορούν να απελευθερώσουν το εγκλωβισμένο Πατριαρχείο μας από μία οριστική και τουρκική λύση του προβλήματος. Μόνο οι ζωντανοί έχουν προβλήματα.
Με τα προβλήματά του το Πατριαρχείο αποδεικνύει ότι υπάρχει.
Θρησκεία και Πολιτική
Πολλά κράτη έχουν διαχωρίσει την πολιτική από τη θρησκεία για λόγους ευνόητους. Άλλα διατηρούν τη σχέση που έχουν μεταξύ τους. Κι άλλα ακόμα εκμεταλλεύονται και τις δύο επιλογές. Αυτή η παράδοξη επιλογή της μη επιλογής προσφέρει περισσότερες δυνατότητες στο διπλωματικό πλαίσιο με την ασυνεχή αλλαγή στάσης.
Ένα από τα κράτη που εκμεταλλεύεται αυτό το διπλό παίγνιο είναι η Τουρκία, η οποία κάνει χρήση του Κεμάλ ή του Αλλάχ όποτε της συμφέρει. Βέβαια σε στρατηγικό επίπεδο, οι δυνατότητες είναι τόσο ελάχιστες που αυτή η χρήση παραμένει ως εκφυλισμένη περίπτωση της τουρκικής διπλωματίας.
Η διαχρονική θέση της Τουρκίας με το Πατριαρχείο είναι τόσο αφελής που δεν υπάρχει λόγος να την αναλύσουμε εδώ. Χαρακτηριστικό λάθος είναι όμως η θέση της με το Βατικανό. Διότι για να χτυπήσει την εμβέλεια του Πατριαρχείου, η Τουρκία αμφισβητεί κάθε του κίνηση, ακόμα και την επίσημη πρόσκληση προς τον Πάπα.
Για να το πετύχει όμως κάνει το στρατηγικό λάθος να υποβαθμίσει τον τελευταίο σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Ως λαϊκό σύστημα, η Τουρκία θεωρεί τον Πάπα ως απλό αρχηγό κράτους, το οποίο ονομάζεται Βατικανό. Ως μουσουλμανικό στοιχείο, η Τουρκία προκαλεί τον Πάπα να επιλέξει ως καθολικός, μεταξύ των Ορθοδόξων και των μουσουλμάνων.
Σε αυτό το διπλό παίγνιο, εξευτελίζει και την ίδια της την οντότητα. Διότι η Τουρκία δεν θεωρείται από τον μουσουλμανικό χώρο ως ένα αξιόπιστο στοιχείο. Άρα χρησιμοποιεί μια εικόνα που δεν είναι αποτελεσματική. Επιπλέον για την άλλη κατηγορία χωρών, η ύπαρξη του κόμματος του πρωθυπουργού καταρρίπτει όλο το τεχνητό σκηνικό.
Με την προσπάθεια της Τουρκίας να επιτεθεί διπλωματικά και γραφειοκρατικά, το Πατριαρχείο ενεργοποίησε μια αλυσιδωτή αντίδραση του χριστιανικού θεσμού. Ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν ήδη φωνές που υποστηρίζουν ότι πρέπει να προστατεύσουμε τη χριστιανοσύνη από τις κινήσεις της. Με αυτόν τον τρόπο πέτυχε την ενοποίηση δυνάμεων εναντίον της.
Η περιθωριοποίηση του Πατριαρχείου δημιουργεί προβλήματα σε όλο το τουρκικό σύστημα και αποτελεί ένα αγκάθι για τη στρατηγική της ανάπτυξη. Με τις προσπάθειές της επισημαίνει σε όλους τους λαούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι δεν σέβεται τη θρησκεία των μειονοτήτων της. Συνεπώς δεν είναι αξιόπιστη σε αυτόν τον τομέα, όπως το είχε υπογραμμίσει η επίσημη επιστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με τους τρόπους της, η Τουρκία κατάφερε να μετατρέψει το παράδοξο σε παράλογο. Στη στρατηγική δημιουργείται αυτό το φαινόμενο όταν ο χρήστης μιας τακτικής δεν κατανοεί τα πλεονεκτήματα και τα όρια μιας στρατηγικής και προσπαθεί μέσω μιας μη συμβατής τακτικής να την εφαρμόσει. Συνοπτικά, μόνο λάθη μας μπορούν να καλύψουν τα λάθη της Τουρκίας και να της δώσουν μια αξία.
Κείμενα από: 1567) Πολιτικές σχέσεις σε ριψοκίνδυνο πλαίσιο. Ν. Λυγερός Post published:April 21, 2012. Perfection 6 10 11/2005. Relations politiques dans un cadre à risques. Political relationships in a risky frame. 1457) Θρησκεία και Πολιτική. Perfection 6 8 9/2005. Religion et politique. Religion and politics. Ν. Λυγερός Post: April 15, 2012
