Ν. Λυγερός: o μύθος του Αγίου Γεωργίου και ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Φλώρινας

Κείμενα Νίκος Λυγερός
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Ο μύθος του Αγίου Γεωργίου

Ν. Λυγερός: Του Αγίου Γεωργίου λεγόταν ο Προμαχώνας.
Εκεί θα γινόταν η μάχη.
Και θα έπρεπε να κρατήσουν τις θέσεις τους στο υπόγειο
μέχρι να έρθουν οι ενισχύσεις.
Αυτή θα ήταν η αποστολή τους.
Ανέβηκαν πρώτα στους πάνω ορόφους για να δουν τις εξόδους, 
τα ανοίγματα και το μάρμαρο του Αγίου Γεωργίου.
Εκεί άκουσαν τις πρώτες οδηγίες για την αντιμετώπιση του εχθρού.
Ξανακατέβηκαν στο υπόγειο σαν να ήταν εισβολείς
για να δουν τις αδυναμίες της άμυνας
την ώρα της επίθεσης.
Έτσι έφτασαν στη μεγάλη αίθουσα.
Πήραν τις θέσεις τους.
Μετά τους μίλησε για τον λόχο και τα χαρακτηριστικά του.
Ήταν σαν να έβλεπαν τα χέρια τους πάνω στους ώμους των άλλων.
Δεν ήταν πια ο καθένας που περπατούσε κυκλικά μέσα στην αίθουσα,
είχαν γίνει όλοι ένας.
Μόνο ένας.
Ένα πνεύμα, ένα σώμα.
Τότε άρχισαν οι φωνές ή μάλλον μία.
Διότι και αυτές είχαν έναν ήχο και μόνο.
Έλεγαν για τον μύθο του Αγίου Γεωργίου.
Η φωνή και ο λόχος ενώθηκαν.
Είχαν πια τη δύναμη Χιλιόχρονου.
Με το πέρασμα του Χρόνου
άλλαξαν αίθουσα
για δεύτερη άμυνα
και έκλεισαν την πύλη με το σώμα τους.
Το κλειδί έγινε κλείδωμα
και το άνοιγμα άντεξε.

Ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης

Άγιος Γεώργιος Κερύνειας
εικ.: εκκλησία Άγιος Γεώργιος Κερύνειας (εδώ)

Όταν άκουσα για πρώτη φορά την ερμηνεία του δημοτικού τραγουδιού Αης-Γιώρκης από τον φίλο μου τον Κώστα Χαραλαμπίδη, ράγισε η καρδιά μου. Με τη φωνή του κατάφερε να διασχίσει τους αιώνες για να μας παραδώσει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του πολιτισμού μας: το τραγούδι του λαού μας. Όλα ήταν μέσα του κι ο μύθος κι ο ρυθμός. Μόνο πρόσφατα είδα μια νέα ερμηνεία που με συγκλόνισε με τον ίδιο τρόπο.

Στα κατεχόμενα, ξέραμε ότι υπήρχαν δυο εκκλησίες στην Κερύνεια. Η μια έγινε μουσείο ενώ η άλλη, απ' ό,τι έλεγαν οι πληροφορίες μας, παρέμεινε εκκλησία, γιατί μια γυναίκα είχε κρατήσει το κλειδί της. Από μόνη της αυτή η περίπτωση ήταν ένας λόγος για να πάμε.
  • Η ύπαρξη μιας ανώνυμης αντίστασης ήταν αξιόλογη στην κυπριακή ιστορία.
Δυσκολευτήκαμε να βρούμε την εκκλησία του Αη-Γιώρκη διότι η τοποθεσία της ήταν άγνωστη για μερικούς και διαφορετική για τους άλλους. Ευτυχώς δυο Τουρκοκύπριοι μάς βοήθησαν και καταλήξαμε στον ιερό χώρο. Υπάρχουν ακόμα και ο σταυρός και η καμπάνα. Η εκκλησία μάς περίμενε, έτοιμη να λειτουργήσει με το πρώτο άκουσμα ελληνικών φωνών. Ήταν όμως κλειστή και η νύχτα είχε ήδη πέσει. Δεν τα παρατήσαμε όμως και με τη βοήθεια των Τουρκοκυπρίων βρήκαμε το σπίτι της ανώνυμης γυναίκας που όλοι γνώριζαν στην περιοχή.

Μας άνοιξε την πόρτα ένας μεγάλος κύριος που μιλούσε ελληνικά. Ήταν Τουρκοκύπριος μα είχε μάθει τη γλώσσα μας όταν ήταν μικρός. Ακούγοντας ελληνικά ήρθε και η Αγγελική. Με το χαμόγελο στα χείλη δέχθηκε να μας δείξει την εκκλησία της. Την εκκλησία της, διότι αν υπάρχει ακόμα είναι χάρη στην προστασία της. 

Μετά από τόσα χρόνια κατοχής η Αγγελική κράτησε το κλειδί της εκκλησίας και κανείς δεν μπόρεσε να της πάρει τον θησαυρό της. Ο άντρας της έλεγε στους ψευδοαρμόδιους Τούρκους, αν θέλετε να πεθάνει η γυναίκα μου, ελάτε να πάρετε το κλειδί της. 

Η Αγγελική μάς άνοιξε την πόρτα και είδαμε το εγκλωβισμένο παρελθόν. Γέρασε η εκκλησία γιατί η Αγγελική μας δεν μπορούσε να την περιποιηθεί όπως ήθελε ούτε να τη λειτουργήσει. Όμως όλα ήταν εδώ. Οι εικόνες μάς κοίταζαν... 

Η Αγγελική, μόνη της, κατάφερε κάτι το αδύνατο. Μόνη της ευχαρίστησε με τον τρόπο της τον μύθο του Αη-Γιώρκη. Η λυγερή προστάτεψε τον Αη-Γιώρκη από τον δράκο. 

Άγιος Γεώργιος ΚερύνειαςΆγιος Γεώργιος Κερύνειας

Αυτή η μικρόσωμη γυναίκα με τα βάσανα και με τα χρόνια έκανε αυτό που δεν κατάφεραν τα όπλα. Τόσα χρόνια έδωσε μόνη της τη μικρή της μάχη, τον μικρό της αγώνα. Δεν ήλπιζε τίποτα από τους άλλους, αντιστάθηκε στο παν με το τίποτα. Το κουράγιο της και η θέλησή της ξεπέρασαν τα όρια του πόνου και της μοναξιάς. Τώρα όμως δεν είναι πια μόνη της και μπορεί να μας πει ότι μας έχει ανάγκη. Η εκκλησία θέλει να την προστατέψουμε από τα τραύματα του χρόνου. Η Αγγελική θέλει να πάρουμε τα τσουβάλια με τα κεριά, να τα λιώσουμε στην ελεύθερη Κύπρο και να τα ξαναφέρουμε στην εκκλησία.

Τώρα το παρελθόν μάς περιμένει για να δημιουργήσουμε το μέλλον. Η Αγγελική το κράτησε με τα δόντια, δεν φοβήθηκε το φίδι, προστάτεψε τον Άγιό μας. Μόνο ένας τρόπος υπάρχει τώρα για να την ευχαριστήσουμε. Τώρα το ξέρουμε όλοι. Ευχαριστώ σε, Αγγελική μας.

Βίντεο: Ακριτικά Τραγούδια της Κύπρου
Κώστας Χαραλαμπίδης - Acritic Songs 
of Cyprus: Kostas Charalambides


Άγιος Γεώργιος: Κατεχόμενο σήμερα χωριό της επαρχίας Κερύνειας 4.5 περίπου χμ. Στα δυτικά της Κερύνειας. Μαζί με την Κερύνεια είναι οι μόνοι οικισμοί της παράκτιας πεδιάδας που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα. Ο Άγιος Γεώργιος, 15 μόνο μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, βρίσκεται στη στενή καμπίσια έκταση μεταξύ της θάλασσας στα βόρεια και του επιβλητικού Πενταδάκτυλου στα νότια. Ο Άγιος Γεώργιος είναι από τα πρώτα χωριά της κατεχόμενης Κύπρου που γνώρισαν τη λαίλαπα της τουρκικής εισβολής. Είναι πολύ κοντά στην τοποθεσία Πέντε Μίλι, όπου αποβιβάστηκαν τα πρώτα τουρκικά στρατεύματα το 1974. 

Νίκος Λυγερός Λόγοι Σοφίας / Κείμενα: Opus of N. Lygeros
510) Ο δράκος, η λυγερή κι ο Αης-Γιώρκης. Perfection 4 5 5/2003.




ΒΙΝΤΕΟ: τ' ἁη-Γιωρκοῦ: Βῆμα-βῆμα μιὰ εἰκονογραφική προσέγγιση δομείται μὲ ὑπόκρουση τὸ δημοτικὸ τραγούδι τῆς Κύπρου, ἀπό τὸ ὁποίο εἶναι ἐμπνευσμένη. Τὸ έργο ἔχει διαστάσεις 95Χ150 ἐκατοστά καὶ εἶναι φιλοτεχνημένο ἐπάνω σὲ ξύλο μὲ πανί, μὲ τήν παραδοσιακή τεχνική τῆς αὐγοτέμπερας.


Το δημώδες «Τραγούδι τ’ Άϊ-Γιώργη» είναι γνωστό σε πολλές παραλλαγές αλλά μία πρέπει να ήτον η αρχική. Αποτελείται από δεκαπεντασυλλάβους ομοιοκαταλήκτους στίχους ανά ζεύγη κατά κανόνα παρατιθεμένους και μερικούς μονούς. «Το συναξάριον τού θαύματος τού αγίου Γεωργίου περί τού φόνου τού δράκοντος φέρεται εις ελληνικούς κώδικας από τού ΙΒ' αιώνος μέχρι τού ΙΖ' και εις δύο τού ΙΘ' αιώνος κατά τέσσαρας διασκευάς», έγραφε στα 1912 ο μέγας Ν.Γ. Πολίτης και παρακάτω προσέθετε ότι: Διαβάστε περισσότερα »


Δείτε ακόμη: