Τα Καλλιτεχνικά Σχολεία έχουν ανθρώπινο όραµα

Τα Καλλιτεχνικά Σχολεία έχουν ανθρώπινο όραµα

Ανθρώπινο Όραμα και Καλλιτεχνικά Σχολεία

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου 

Το στίγμα της Επιτροπής Καλλιτεχνικών Σχολείων είναι απλό. Τα Καλλιτεχνικά Σχολεία έχουν ένα ανθρώπινο όραμα. ∆εν πρόκειται να τα θεωρήσουμε ως κανονικά σχολεία που έχουν κάποιες ειδικές προεκτάσεις.

Η δομή τους εξαρτάται από µια σφαιρική εικόνα της γνώσης που αν και δεν είναι πλήρης, παραμένει ολοκληρωμένη, σε αντίθεση µε την τεχνητή εξειδίκευση της γενικής παιδείας. Και δεν πρόκειται ν’ αφήσουμε την ωρομίσθια μιζέρια και τα συμπλέγματα της ύλης να καταστρέψουν το πνεύμα των Καλλιτεχνικών Σχολείων. Διότι µόνο σε αυτά τα σχολεία, όπως και στα Μουσικά, μπορούν πραγματικά ν’ αναπτυχθούν ευαίσθητοι άνθρωποι, δίχως να θυσιαστούν στο βωμό της μετριότητας. Αν έχουμε καταντήσει να υλοποιούμε την κοινωνία του θεάματος του Guy Debord, είναι διότι δεν υπάρχει το θέαμα της κοινωνίας. Ο καθένας αναζητεί µία ψεύτικη ευτυχία για να γεμίζει το κενό της ζωής του. Με αυτόν τον τρόπο κάθε Petit Prince, κάθε Poil de Carotte είναι καταδικασμένος να ζήσει το θάνατο των ονείρων. Ο µόνος τρόπος για να σωθούν αυτά τα παιδιά που δεν έχουν µόνο ειδικές ανάγκες αλλά και ταλέντο, είναι να υπάρχει ένας χώρος, όπου τα καλλιτεχνικά να έχουν ένα νόημα.

Προς το παρόν σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν µόνο και µόνο τρία Καλλιτεχνικά Σχολεία (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο). Τρεις οάσεις μέσα στην ερημιά της κοινωνίας, όπου η τέχνη δεν είναι ζωή αλλά παράσταση. Σε µια εποχή όπου ξέρουμε πια τους κινδύνους της ακραίας εξειδίκευσης και την σημασία του πνεύματος της αναγέννησης και του ουμανισμού δεν μπορούμε πια να µην ενδιαφερθούμε για τα Καλλιτεχνικά Σχολεία. Διότι σε αυτά υπάρχουν δυνατότητες σε τομείς, όπως: ο κινηματογράφος, τα εικαστικά, η θεατρολογία, η αγωγή λόγου, η υποκριτική, ο κλασικός χορός, ο σύγχρονος χορός και η κίνηση χορού. Όλα αυτά τα γνωστικά αντικείμενα έρχονται να εφοδιάσουν τη γνώμη των παιδιών αλλά και τα κλασικά μαθήματα µε µία βιωματική προσέγγιση, όπου η τέχνη είναι και εργαλείο και έργο.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τα λεγόμενα του Фёдор Достоевский, όταν µας αποκαλύπτει ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο; Η νοημοσύνη µας πρέπει να διαχειριστεί τη µη πληρότητα των γνώσεων. Η επιστήμη μαθαίνει από την ομορφιά για να αγγίξει την αλήθεια.

Τα μαθηματικά, ως μουσική της σιωπής, παραμένουν τεχνική για όσους δεν έχουν γνωρίσει την τέχνη. Κατά συνέπεια, τα Καλλιτεχνικά Σχολεία δεν είναι µόνο µια ειδική περίπτωση, είναι ένα άλλος τρόπος σκέψης πιο αναγεννησιακός για ν’ ανακαλύψουν τον κόσμο, δίχως να περιμένουμε τις δήθεν αποκαλύψεις μιας κοινωνίας της λήθης και της αδιαφορίας. Τα Καλλιτεχνικά Σχολεία δείχνουν το ρόλο της ανθρωπιάς στην Παιδεία.

Επιμέλεια, πηγή: Νίκος Λυγερός Λόγοι Σοφίας

− Τα καλλιτεχνικά σχολεία μπαίνουν στον 6ο χρόνο λειτουργίας, όσο αφορά τον Γέρακα,
λιγότερο για το Ηράκλειο της Κρήτης και ακόμα λιγότερο στη Θεσσαλονίκη στους
Αμπελόκηπους. Στη Θεσσαλονίκη λειτούργησε για πρώτη φορά πέρυσι και είναι λογικό να
µην το γνωρίζουν πολλά άτομα. Το πιο γνωστό είναι στο Γέρακα και μετά έρχεται η
Κρήτη, όπου υπάρχει το Γυμνάσιο και μετά το Λύκειο. Φέτος για πρώτη φορά στο Γέρακα
θα φτάσουν τα παιδιά στην Γ’ Λυκείου.

− Ποιος ήταν ο σκοπός των Καλλιτεχνικών Σχολείων και ποια η ανάγκη που ώθησε το
Υπουργείο Παιδείας να λειτουργήσει τα Καλλιτεχνικά Σχολεία.

− Νομίζω ότι είναι µια ανάγκη αναμενόμενη για µία κοινωνία. Απλώς, πρέπει να δούμε και
πιο συγκεκριμένα για ποιο πράγμα μιλάμε. Πρόκειται για μαθήματα, όπως είναι ο χορός, το
θέατρο, ο κινηματογράφος και τα εικαστικά. Εμείς ως Επιτροπή ασχολούμαστε µε τα 3
πρώτα, διότι η επιλογή του εικαστικού τομέα γίνεται µέσω ΑΣΕΠ. Άρα, αυτό συμπίπτει µε
την ανάγκη που έχουμε και στο θέατρο ότι σε αυτό τον τομέα είναι πιο δύσκολο να έχουμε
µία πιο κλασική εντελώς παιδεία, διότι είναι πιο δύσκολος και ο τομέας. Το σύστημα των
εκτάκτων μας επιτρέπει να έχουμε κάθε χρονιά νέα πράγματα, νέους καλλιτέχνες που
θέλουν να διδάξουν στα παιδιά.

− Άρα μιλάμε για κάποια σχολεία στα οποία παρέχεται και η κλασική – γενική παιδεία αλλά
και διδάσκονται και κάποια άλλα καλλιτεχνικά μαθήματα.

− Έχουν ακριβώς την ίδια γενική παιδεία και γι’ αυτό στις Πανελλήνιες θα κάνουν τα ίδια
μαθήματα αλλά έχουν επιπλέον τα καλλιτεχνικά. ∆εν είναι εις βάρος άλλων κλασικών
μαθημάτων. Είναι ένα εμπλουτισμός των μαθημάτων κι εμείς το βλέπουμε πολύ θετικά.

− Πώς γίνεται η επιλογή από τη µία των καθηγητών που θα διδάξουν στα Καλλιτεχνικά
σχολεία και από την άλλη των μαθητών που θα παρακολουθήσουν το πρόγραμμα
μαθημάτων των Καλλιτεχνικών Σχολείων.

− Ας ξεκινήσουμε µε το πιο απλό, αυτό που κάνουμε τώρα εμείς, δηλαδή είναι οι καθηγητές.
Υπάρχει µια εγκύκλιος που καθορίζει πώς λειτουργεί η μοριοδότηση. Αυτή η μοριοδότηση
δημιουργείται από την ίδια την Επιτροπή. Εμείς είμαστε η Τρίτη Επιτροπή. Οι Επιτροπές
λειτουργούν ανά τριετία. Και εμείς λειτουργούμε µε την προηγούμενη εγκύκλιο. Το
προαπαιτούμενο είναι βέβαια να έχει πτυχίο. Και μετά τα µόρια είναι αν έχει διδάξει σε
ΙΕΚ, σε Δημοτικά Σχολεία, αν έχει διδάξει στο Καλλιτεχνικό. Όλα αυτά τα µόρια
αθροίζονται. Γίνεται λοιπόν ένας πρώτος πίνακας, ο οποίος δεν είναι τελικός. Υπάρχει µία
εβδομάδα για τις ενστάσεις, αν υπάρχει κάτι που πρέπει να τροποποιηθεί και μετά
μπορούμε να περάσουμε στη φάση των συνεντεύξεων που εκεί μπορούμε να βάλουμε από 0
ως 10 µόρια, πράγμα το οποίο τροποποιεί τον τελικό πίνακα για την επιλογή αλλά και εμάς
µας επιτρέπει να δούμε τους υποψήφιους πραγματικά στο χώρο τους και να µας εξηγήσουν
πώς κάνουν το μάθημά τους. Και αυτός είναι ο σκοπός που ερχόμαστε εδώ. Μας δίνει µια σφαιρική εικόνα των υποψηφίων και τους επιλέγουμε. Γίνεται µια εισήγηση και μετά από
την Δευτεροβάθµια ακολουθείται η εισήγηση και διδάσκουν για ένα χρόνο στο
Καλλιτεχνικό Σχολείο που έχουν κάνει την αίτηση.

− Είναι ετήσια η σύμβαση που κάνουν οι εκπαιδευτικοί µε τα Καλλιτεχνικά Σχολεία έτσι
ώστε και να υπάρχει και ανανέωση και στο προσωπικό αλλά βέβαια και νέοι άνθρωποι που
θέλουν να δουλέψουν και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους να έχουν αυτή τη δυνατότητα.

− Όπως καταλαβαίνετε, αν η Επιτροπή λειτουργεί για τρία χρόνια, τους υποψήφιους που
είδαμε φέτος θα τους ξαναδούμε και του χρόνου, θα ξέρουμε τι έχουν κάνει στο ενδιάμεσο.
Γιατί είναι πολύ σημαντικό να έχουν κάνει και σεμινάρια µε γνωστούς καθηγητές, ο
καθένας στον τομέα του και αν εξελίσσονται, γιατί δεν μπορούμε να τους παίρνουμε επειδή
απλώς τελείωσαν πριν 10 χρόνια µία σχολή και δεν έχουν κάνει τίποτα. Το άλλο σημαντικό,
όπως μιλάμε για καλλιτέχνες, είναι σε ποιες παραστάσεις συμμετέχουν. Αυτό είναι το
καλλιτεχνικό κομμάτι της µοριοδότησης και το συγγραφικό τους έργο. Γιατί μερικοί από
αυτούς μπορεί να έχουν γράψει παραμύθια, θεατρικά ή να έχουν συνθέσει. Όλα αυτά τα
βάζουμε μαζί και γίνεται η επιλογή των καθηγητών. Το θέατρο το διαχωρίζουμε σε 3
τομείς: τη δραματολογία, την αγωγή λόγου και την υποκριτική.

- Κύριε Λυγερέ, να περάσουμε τώρα και στους μαθητές. Πώς γίνεται η επιλογή τους;

- Εμείς ως επιτροπή διορίζουμε επιτροπές στα 3 ανάλογα σχολεία και εκεί θα επιλεχθούν µε
βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Για παράδειγμα ένα ποίημα µία απαγγελία και έναν
αυτοσχεδιασμό για το θέατρο και ανάλογα και στους άλλους τομείς. Σε γενικό πλαίσιο,
είναι µία επιτροπή που εξετάζει τα παιδιά µε αυτά τα κριτήρια, γίνεται µία κατάταξη και ο
τρόπος που επιλέγονται είναι µε τη σειρά, μπαίνουν ας πούμε τα πρώτα 25.
- Μάλιστα. Είναι λίγα τα παιδιά που παρακολουθούν αυτά τα μαθήματα. Ουσιαστικά µία
τάξη. Σωστά;

- Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί όπως καταλαβαίνετε μιλάμε για τεχνικά πράγματα, άρα
όταν πρέπει να κάνουμε θέατρο, πέντε παιδιά είναι ήδη πολλά και μετά τα χωρίζουμε ακόμα
και στον χορό αυτό. Το ανάλογο είναι ότι μετά χωρίζονται και οι καθηγητές και μπορεί να
έχουμε δύο ή τρεις καθηγητές για την ίδια τάξη, για να μπορέσουμε να έχουμε µια
ολοκληρωμένη εκπαίδευση, κάτι το ειδικό.

- Κύριε Λυγερέ, εγώ τώρα να υποθέσω ότι σκοπός του Υπουργείου είναι να υπάρξουν τέτοια
σχολεία σε όλη την Ελλάδα; Γιατί εγώ το θεωρώ «άδικο» να είναι 3 πόλεις να έχουν το
προνόμιο να χαίρονται τη λειτουργία των καλλιτεχνικών σχολείων. ∆εν υπάρχουν παιδιά
που ενδιαφέρονται για τα καλλιτεχνικά σχολεία και τα καλλιτεχνικά µόνο στη
Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Ηράκλειο.

- Μην το παίρνετε µόνο από την πλευρά του Υπουργείου. Το θέμα άπτεται και σε
προσωπικές πρωτοβουλίες. Τι θέλω να πω µε αυτό; Θα δημιουργηθεί και ένα άλλο σχολείο
στο Αιγάλεω. Μία από τις ιδέες της επιτροπής είναι να υπάρχει ένα σχολείο σχεδόν σε κάθε
περιφέρεια, άρα μιλάμε για 13. Ας μιλήσουμε όμως συγκεκριμένα για τη Θράκη. Ξέρετε τη σχέση µου µε τη Θράκη, γι’ αυτό και θεωρώ µια πολύ καλή ιδέα να υπάρξει ένα
καλλιτεχνικό σχολείο στη Θράκη. Μπορεί να είναι στην Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη ή
την Ξάνθη αλλά έτσι όπως είναι ο κεντρικός χώρος στην Κομοτηνή θα μπορούσε να
υπάρξει ένα καλλιτεχνικό σχολείο που θα αρχίζαμε πρώτα από το γυμνάσιο και σιγά-σιγά
θα αναπτύσσεται στο Λύκειο, γιατί όλη η ιδέα είναι να έχουμε µία εξαετία. Υπάρχει όμως
µία αίτηση από την Κομοτηνή; Υπάρχει µία αίτηση από την Νομαρχία στο Υπουργείο που
να λέει ότι εμείς θέλουμε να προτείνουμε αυτό; Για να καταλάβετε, αυτό που είναι πολύ
πρόσφατο µε τη Θεσσαλονίκη, µας έγινε µία πρόταση πέρσι και µέσω της Νομαρχίας που
βοήθησε και μάλιστα μπορώ να σας πω ότι πέτυχαν να έχουν ένα σχολείο πρότυπο. Και το
Υπουργείο και η επιτροπή είναι πολύ ανοιχτοί, απλώς υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές από
τον Ο.Σ.Κ. και το Υπουργείο για το πώς μπορούμε να τα επανδρώσουμε, διότι µην ξεχνάτε
ότι είναι ολοήμερα, άρα υπάρχουν και αυτές οι δυσκολίες. Αλλά αυτό που θέλω να
επισημάνω είναι ότι πρέπει να υπάρξει και µία πρωτοβουλία από την πόλη.

- Άρα εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι οι τοπικοί φορείς πρέπει να ενεργοποιηθούν, είτε αυτοί λέγονται Δήµος, Νομαρχία ή Β/θµια Εκπαίδευση, ώστε να κινητοποιηθούν να έρθουν σε επαφή µε τους υπεύθυνους του Υπουργείου.

- Μπορούν να έρθουν σε επαφή και μαζί µου. Όπως είπα η σχέση µου µε τη Θράκη είναι
δεδομένη. Μπορείτε να φανταστείτε ότι εφόσον εμείς τώρα αναλάβαμε τη σκυτάλη για 3
χρόνια, από την πλευρά µου είμαι όχι µόνο ανοιχτός, αλλά θα δώσω και ιδέες – ούτως ή
άλλως αυτό που κάνουμε τώρα είναι µια επαφή τέτοιου τύπου- και να δούμε αν υπάρχουν
τοπικά φορείς που το θέλουν, έτσι ώστε να υλοποιηθεί σχετικά σύντομα ως project και να
δώσει µία ζωή, γιατί θεωρώ ότι είναι άδικο τα παιδιά της Θράκης, γενικά, να µην μπορούν
να πάνε σε κανένα σχολείο και να πηγαίνουν στην Θεσσαλονίκη ή την Αθήνα. ∆εν θα
µπορούσε για όλη τη Θράκη να υπάρχει το ανάλογο;

- Είναι, ξέρετε πολύ βασικό, γιατί µιλώντας ως µαθήτρια της Θράκης πριν πολλά χρόνια, εδώ
στην Κοµοτηνή δεν έχουµε την δυνατότητα να παρακολουθούµε εκδηλώσεις και θεατρικές
παρατάσεις πολύ συχνά. Ας προσφέρουµε τουλάχιστον σε αυτούς τους µαθητές την επαφή
µε το θέατρο µέσα από το σχολείο.

- Ακριβώς. Αυτό που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι αυτά τα παιδιά παν συστηµατικά στα
µουσεία, πάνε σε παραστάσεις, θα τα φέρουµε υλικό που θα δουν παραστάσεις
βιντεοσκοπηµένες και από το εξωτερικό για να µπορέσουν να συγκρίνουν την ερµηνεία και
στο χορό το ίδιο. Υπάρχει όλος αυτός ο θεσµός που µπορεί να βοηθήσει τα παιδιά. Και να
µην ξεχνάµε ότι υπάρχουν παιδιά µε ταλέντο και είµαστε σε χώρους καλλιτεχνικούς που
είναι λίγο πιο δύσκολοι σε σχέση µε άλλους. Ας πούµε, παίρνω ένα αγόρι στον χορό. Είναι
δύσκολο να ασχοληθεί µε τον χορό αν δεν υπάρχει καθόλου σχολείο που να βοηθάει. Γιατί
παραδοσιακά η κοινωνία της Ελλάδας έχει µία άλλη άποψη για το χορό και τους άνδρες. Γι’
αυτό βλέπουµε ότι ακόµα και στα καλλιτεχνικά σχολεία οι τάξεις είναι επανδρωµένες πολύ
περισσότερο στα θεατρικά και λιγότερο στον χορό, αλλά αυτό είναι αναµενόµενο διότι είναι
η αντανάκλαση της κοινωνίας. Όταν όµως σιγά-σιγά και µε την πάροδο του χρόνου,
δηµιουργηθούν τα σχολεία, βλέπουµε να αλλάζει και η σύσταση των µαθητών. ∆ιότι βλέπουν και τα άλλα παιδιά να πηγαίνουν και θέλουν και αυτά. Και οι γονείς βλέπουν ότι
είναι ένα ολοκληρωµένο σχολείο, ολοήµερο και προσφέρει και επιπλέον καλλιτεχνικές
δραστηριότητες πράγµα που είναι πολύ σηµαντικό αν θέλουµε τα παιδιά να έχουν µία
σφαιρική εικόνα.

- Έτσι είναι. Ας µη ξεχνάµε, κύριε Λυγερέ, ότι και στη αρχαία Ελλάδα κατ’ αυτόν τον τρόπο
µορφώνονται. Η µόρφωση περιελάµβανε και άθληση και τέχνες και µαθήµατα.
- Και το ξέρετε πολύ καλά εσείς διότι είστε του τοµέα, το θέατρο προσφέρει δυνατότητες και σε θέµατα διδακτικής. ∆ηλαδή, ένας πιο ολοκληρωµένος παιδαγωγός έχοντας
παρακολουθήσει µαθήµατα θεάτρου, θα βοηθήσει περισσότερο τα παιδιά, άσχετα αν δεν
είναι ο ίδιος ηθοποιός. ∆ηλαδή, θα έχει αυτή την παιδεία της οµαδικότητας, του πώς να
λειτουργεί ο ένας µε τον άλλον, τον συνάνθρωπο και αυτό είναι που εµείς θεωρούµε πολύ
σηµαντικό και δεν υπάρχει στα άλλα κανονικά σχολεία. Και είναι λογικό βέβαια.

- Να ευχηθούµε ότι αυτός ο θεσµός των καλλιτεχνικών σχολείων θα επεκταθεί, θα
δηµιουργηθούν και άλλα καλλιτεχνικά σχολεία σε όλη την Ελλάδα, γιατί η επαφή µε την
τέχνη δηµιουργεί ευαίσθητους ανθρώπους, µε καλά κριτήρια, ανθρώπους µε κριτική µατιά.

- Το άλλο που πρέπει να σας πω είναι ότι πρέπει να χρησιµοποιούµε και τις συγκυρίες και
είναι µερικά πράγµατα που λειτουργούν σε δεδοµένα χρονικά περιθώρια. Νοµίζω ότι είναι
καλό το πλαίσιο στη Θράκη, δεν θα πω τίποτα περισσότερο, για να σκεφτεί να πάρει
πρωτοβουλίες για αυτό το θέµα που µπορεί να γίνει σχετικά γρήγορα για τους ανάλογους
λόγους.

- Σας ευχαριστούµε πολύ, καλή συνέχεια στο έργο σας και περισσότερα ελπίζω να πούµε στο στούντιο όταν θα έρθετε στην Κοµοτηνή. Να ‘στε καλά. Καλή σας ημέρα.

YG: Ο Ν. Λυγερός είναι Πρόεδρος της επιτροπής Καλλιτεχνικών σχολείων
http://www.art-school.gr/photos/diafora/tipos/sinenteuksi_ligerou.pdf




Δείτε σχετικά:

Συγγραφέας
Θέματα: ,