για τους νέους - Συνέντευξη
Ένας από τους εξήντα ανθρώπους στον κόσμο με το υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης, ο καθηγητής μαθηματικών στο πανεπιστήμιο της Λιόν Νίκος Λυγερός, βρέθηκε για ακόμη μια φορά στην πόλη μας στα πλαίσια της εκπαιδευτικής επαφής που είχε με μαθητές του φροντιστηρίου «Ορόσημο» στο οποίο δίδαξε για κάποιες ώρες περισσότερο σαν μέντορας, παρά σαν καθηγητής που επιδιώκει τη λύση από ένα πρόβλημα.
Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν με το μάθημα, καθώς δόθηκε το έναυσμα να δουν μέσα από μια άλλη σκοπιά τον κόσμο των μαθηματικών, να τα προσεγγίσουν διαφορετικά αγαπώντας τα σαν τέχνη, αλλά παρ' όλα αυτά δεν έπαψαν να ρωτούν σε τι ακριβώς αποσκοπεί η εκπαιδευτική αυτή συνάντηση.
Ο κ. Λυγερός σε συνεργασία με τον ιδιοκτήτη του φροντιστηρίου Σάκη Λιπορδέζη θα ξεκινήσουν τη συγγραφή ενός βιβλίου (Μαθηματικές Προκλήσεις) σε σχέση με το πρόβλημα και τα παιδιά, καθώς επίσης με την μαθηματική διάνοια που καταγόταν από τη Θράκη και υπήρξε δάσκαλος του Αϊνστάιν του Κων. Καραθεοδωρή που λίγα έχουν γραφεί για τη φυσιογνωμία του.
Ο κ. Λιπορδέζης αμέσως μετά το μάθημα τόνισε σχετικά μιλώντας στο «Χ»:
«Είναι πάρα πολύ μεγάλη αυτή η ευκαιρία και η τιμή που μας κάνει ο κ. Λυγερός και θα ήθελα να κάνω μια πρόβλεψη, ότι η υστεροφημία αυτών των ενεργειών και πρωτοβουλιών, καθώς επίσης της αγάπης που επιδεικνύει ο κ. Λυγερός για τη Θράκη μας και την Κομοτηνή μας, στα επόμενα δέκα-είκοσι χρόνια ίσως είναι κάτι το οποίο θα καυχιόμαστε για την πόλη μας.
Τα μαθήματα που έκανε στα παιδιά εκτός από εντυπωσιακά ήταν πρωτότυπα και όπως δηλώνουν οι μαθητές δεν έχουν καμία σύγκριση και σχέση με τα συνηθισμένα μαθήματα της εκπαίδευσής τους για την απόκτηση του γνωσιολογικού περιεχομένου στο οποίο εκπαιδεύονται και εξετάζονται για να πάρουν το πτυχίο για κάποια προσόντα».
Ο κ. Λυγερός μίλησε για την εμπειρία αυτή και το σκοπό του ιδιαίτερου αυτού μαθήματος:
Τα μαθήματα που έκανε στα παιδιά εκτός από εντυπωσιακά ήταν πρωτότυπα και όπως δηλώνουν οι μαθητές δεν έχουν καμία σύγκριση και σχέση με τα συνηθισμένα μαθήματα της εκπαίδευσής τους για την απόκτηση του γνωσιολογικού περιεχομένου στο οποίο εκπαιδεύονται και εξετάζονται για να πάρουν το πτυχίο για κάποια προσόντα».
Ο κ. Λυγερός μίλησε για την εμπειρία αυτή και το σκοπό του ιδιαίτερου αυτού μαθήματος:
«Τα μαθηματικά δεν έχουν μέσα τους την έννοια της επιτυχίας ή όχι. Νομίζω ότι είναι μια συνεχής προσπάθεια κι εδώ όταν ο Σάκης μου είπε να κάνουμε το μάθημα με τα παιδιά, η ιδέα ήταν να τους μάθουμε πώς να αντιμετωπίσουν μια δυσκολία, πώς να μετατρέψουν την έννοια της αποτυχίας που έχουν μερικές φορές όταν δεν βρίσκουν μια λύση σε έναν μεθοδολογικό τρόπο που σιγά-σιγά αλλάζει τη μεθοδολογία σε μέθοδο και τη μέθοδο σε απόδειξη και είναι κάτι το κατασκευαστικό, δηλαδή σε κάθε φάση το παιδί νιώθει ότι ξεπέρασε κάτι, δημιουργεί κάτι και εφόσον το δημιουργεί και είναι κατασκευαστικό, σημασία έχει και η διαδικασία και όχι μόνο το αποτέλεσμα που μπορεί να θεωρείται από τους άλλους ανεπιτυχία, αλλά στην ουσία δεν είναι.
Ο μάστορας δεν φαίνεται μόνο από το τελικό αποτέλεσμα, φαίνεται και από την τεχνική του. Εφόσον υπάρχει το πιο ελεύθερο πλαίσιο εδώ στο φροντιστήριο, διότι με άφησε σε ένα πεδίο που ήταν εντελώς ελεύθερο και γι' αυτό λειτουργήσαμε κιόλας, διότι όταν ασχολούμαστε με τα παιδιά υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις, το πώς πρέπει να γίνει κάτι.
Ο Σάκης Λιπορδέζης απέδειξε ότι παρόλο που λειτουργεί σε ένα πλαίσιο που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε κάπως κλειστό, εφόσον είναι η κανονική εκπαίδευση, το φροντιστήριο που θα πρέπει να έχει αποδόσεις το σκεφτήκαμε πιο πολύ σαν μια προσφορά που μπορεί να κάνει εδώ το πλαίσιο και να δούμε τι μπορούν να κάνουν τα παιδιά όταν τα αφήνουμε εντελώς ελεύθερα με καθοδηγήσεις που είναι τύπου του μέντορα και όχι του καθηγητή ή του γονιού.
Νομίζω ότι ήταν πιο θετικό παρόλο που υπήρχαν προβληματισμοί του τύπου τι επιδιώκουμε μ' αυτά τα μαθήματα, ποιες είναι οι συμβάσεις, ποιοι είναι οι κανονισμοί που μπορεί να θέσει και ο κ. Λυγερός χρησιμοποιώντας προσωπικούς κώδικες για να καθορίσει το επίτευγμα των μαθητών. Παρόλα αυτά, νομίζω θα υπάρχει μια συνέχεια και νομίζω ότι θα ασχοληθούμε ειδικά με τη συγγραφή ενός βιβλίου που θα αφορά τα προβλήματα και για τα παιδιά, αλλά και σε σχέση με τον Καραθεοδωρή για να υπάρχει κάτι επιτέλους που να αναδεικνύει αυτό τον άνθρωπο».
Ο κ. Λυγερός τόνισε ακόμη ότι είναι σημαντικό ένας καθηγητής για να κάνει το μάθημα των μαθηματικών πιο ενδιαφέρον στα παιδιά, να μιλά για το ιστορικό πλαίσιο ενός προβλήματος:
Ο μάστορας δεν φαίνεται μόνο από το τελικό αποτέλεσμα, φαίνεται και από την τεχνική του. Εφόσον υπάρχει το πιο ελεύθερο πλαίσιο εδώ στο φροντιστήριο, διότι με άφησε σε ένα πεδίο που ήταν εντελώς ελεύθερο και γι' αυτό λειτουργήσαμε κιόλας, διότι όταν ασχολούμαστε με τα παιδιά υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις, το πώς πρέπει να γίνει κάτι.
Ο Σάκης Λιπορδέζης απέδειξε ότι παρόλο που λειτουργεί σε ένα πλαίσιο που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε κάπως κλειστό, εφόσον είναι η κανονική εκπαίδευση, το φροντιστήριο που θα πρέπει να έχει αποδόσεις το σκεφτήκαμε πιο πολύ σαν μια προσφορά που μπορεί να κάνει εδώ το πλαίσιο και να δούμε τι μπορούν να κάνουν τα παιδιά όταν τα αφήνουμε εντελώς ελεύθερα με καθοδηγήσεις που είναι τύπου του μέντορα και όχι του καθηγητή ή του γονιού.
Νομίζω ότι ήταν πιο θετικό παρόλο που υπήρχαν προβληματισμοί του τύπου τι επιδιώκουμε μ' αυτά τα μαθήματα, ποιες είναι οι συμβάσεις, ποιοι είναι οι κανονισμοί που μπορεί να θέσει και ο κ. Λυγερός χρησιμοποιώντας προσωπικούς κώδικες για να καθορίσει το επίτευγμα των μαθητών. Παρόλα αυτά, νομίζω θα υπάρχει μια συνέχεια και νομίζω ότι θα ασχοληθούμε ειδικά με τη συγγραφή ενός βιβλίου που θα αφορά τα προβλήματα και για τα παιδιά, αλλά και σε σχέση με τον Καραθεοδωρή για να υπάρχει κάτι επιτέλους που να αναδεικνύει αυτό τον άνθρωπο».
Ο κ. Λυγερός τόνισε ακόμη ότι είναι σημαντικό ένας καθηγητής για να κάνει το μάθημα των μαθηματικών πιο ενδιαφέρον στα παιδιά, να μιλά για το ιστορικό πλαίσιο ενός προβλήματος:
«Στα μαθηματικά υπάρχει η έννοια της τέχνης, το πώς να καταφέρουμε πράγματα και να έχουμε μια αισθητική των μαθηματικών και αυτό αποτελεί από μόνο του μια δυσκολία.
Η προσέγγιση των ίδιων των καθηγητών που μπορεί να προσανατολιστούν ειδικά στη λύση του προβλήματος, αλλάζει και τα δεδομένα για τα παιδιά. Διότι, αν έχουμε έναν καθηγητή που δίνει μεγάλη έμφαση στη λύση, τα παιδιά θα θεωρούν ότι σημαντικό είναι να βρουν τη λύση. Αν όμως ο καθηγητής έχει μεγαλύτερη εμβέλεια και μπορεί να πει π.χ. σε ποιο ιστορικό πλαίσιο βρέθηκε αυτό το πρόβλημα, είναι πιο ενδιαφέρον για τα παιδιά και αυτή η εμβέλεια σου επιτρέπει να έχεις έναν ανοικτό ορίζοντα και βλέπεις ότι για το παιδί είναι σημαντικό να βρει ποιος είναι ο ωραιότερος τρόπος και όχι μόνο ο αποτελεσματικός επειδή επιδιώκει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η έρευνα από μόνη της είναι ήδη ένα αποτέλεσμα».
Τέλος, ρωτήσαμε τον κ. Λυγερό ποια είναι η σχέση του με τη Θράκη και πώς θα ήθελε να τη δει να αλλάζει, κάτι για το οποίο απάντησε:
Η προσέγγιση των ίδιων των καθηγητών που μπορεί να προσανατολιστούν ειδικά στη λύση του προβλήματος, αλλάζει και τα δεδομένα για τα παιδιά. Διότι, αν έχουμε έναν καθηγητή που δίνει μεγάλη έμφαση στη λύση, τα παιδιά θα θεωρούν ότι σημαντικό είναι να βρουν τη λύση. Αν όμως ο καθηγητής έχει μεγαλύτερη εμβέλεια και μπορεί να πει π.χ. σε ποιο ιστορικό πλαίσιο βρέθηκε αυτό το πρόβλημα, είναι πιο ενδιαφέρον για τα παιδιά και αυτή η εμβέλεια σου επιτρέπει να έχεις έναν ανοικτό ορίζοντα και βλέπεις ότι για το παιδί είναι σημαντικό να βρει ποιος είναι ο ωραιότερος τρόπος και όχι μόνο ο αποτελεσματικός επειδή επιδιώκει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η έρευνα από μόνη της είναι ήδη ένα αποτέλεσμα».
Τέλος, ρωτήσαμε τον κ. Λυγερό ποια είναι η σχέση του με τη Θράκη και πώς θα ήθελε να τη δει να αλλάζει, κάτι για το οποίο απάντησε:
«Για την Θράκη υπάρχει από μέρους μου μια ιδιαίτερη εκτίμηση. Νομίζω ότι μ' ενδιαφέρουν και τα ακριτικά σημεία του Ελληνισμού. Αλλά, δεν θέλω να είναι απομονωμένοι σε σχέση με τα μαθηματικά και γι' αυτό όσον αφορά τα παιδιά προσπαθώ να μιλούμε για έννοιες που αφορούν και το κοινωνικό πλαίσιο, αλλά και το θεατρικό γιατί υπάρχει μια σημαντική έννοια, η έννοια της θεατρικότητας που είναι ανώτερη από το σύνολο.
Τοπικά, η Θράκη μπορεί να αναδειχθεί πολύ περισσότερο αν συνειδητοποιήσει ότι σαν ομάδα, σαν δομή ή σαν υπερδομή, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κοινό έργο και να μην θεωρεί ακόμη και σε έναν τομέα που μπορεί να είναι πρακτικός για μερικούς, όπως είναι οι εφημερίδες ότι δεν είναι ανάγκη να δείχνουμε τις τοπικές εφημερίδες στα περίπτερα εφόσον ούτως ή άλλως, δεν πουλάν πολύ, άρα κανένας δεν επιδιώκει αυτό το πράγμα. Έτσι, ένας άνθρωπος σαν κι εμένα που έρχεται για πρώτη φορά στη Θράκη και θέλει να αγοράσει μια εφημερίδα, αυτές που θα δει θα είναι οι αθηναϊκές. Αυτό δείχνει την μικρή αυτοπεποίθηση της περιοχής».
Ήταν μια συνεργασία που απ' ότι φαίνεται θα έχει συνέχεια καθώς ο κ. Λυγερός από τότε που γνώρισε τη Θράκη την επισκέπτεται ανελλιπώς.
Τοπικά, η Θράκη μπορεί να αναδειχθεί πολύ περισσότερο αν συνειδητοποιήσει ότι σαν ομάδα, σαν δομή ή σαν υπερδομή, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κοινό έργο και να μην θεωρεί ακόμη και σε έναν τομέα που μπορεί να είναι πρακτικός για μερικούς, όπως είναι οι εφημερίδες ότι δεν είναι ανάγκη να δείχνουμε τις τοπικές εφημερίδες στα περίπτερα εφόσον ούτως ή άλλως, δεν πουλάν πολύ, άρα κανένας δεν επιδιώκει αυτό το πράγμα. Έτσι, ένας άνθρωπος σαν κι εμένα που έρχεται για πρώτη φορά στη Θράκη και θέλει να αγοράσει μια εφημερίδα, αυτές που θα δει θα είναι οι αθηναϊκές. Αυτό δείχνει την μικρή αυτοπεποίθηση της περιοχής».
Ήταν μια συνεργασία που απ' ότι φαίνεται θα έχει συνέχεια καθώς ο κ. Λυγερός από τότε που γνώρισε τη Θράκη την επισκέπτεται ανελλιπώς.
Λ.Γ.
Δευτέρα, 13.9.2004
www.lygeros.org
www.lygeros.org
Τα μαθηματικά της φιλοσοφίας
είναι η φιλοσοφία των μαθηματικών
που θέλουν να καταλάβουν όλο το σύμπαν
δίχως να το καταλάβουν γιατί σέβονται
τις δομές που δημιούργησαν όλες τις υπερδομές
που ανακάλυψαν για ν' ακολουθήσουν
τα νοητικά σχήματα μιας στρατηγικής
της συνείδησης που ξέρει πια τι σημαίνει όντως
η επινόηση της κατανόησης.
Δείτε επίσης:
