Ν. Λυγερός: Ο γέρος, ο Πλάτανος και o Κολοκοτρώνης


Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Ο γέρος και ο πλάτανος
Ν. Λυγερός

Όταν ο γέρος του Μωριά
αντίκρισε τον πλάτανο
όπου οι Οθωμανοί
κρεμούσαν τους Έλληνες
αναστέναξε βαθιά
και πήρε την απόφαση
να τον κόψουν
για να μην υπάρχει πια
το στίγμα των βαρβάρων
που αδικούσαν
εδώ και αιώνες
τη ρωμιοσύνη
γι' αυτό πρέπει
να το θυμάσαι 
όταν είσαι ραγιάς
γιατί δεν πρόκειται
ν' αφήσουμε
τους δικούς μας
να υποφέρουν
επειδή δεν τόλμησες
ν' αντισταθείς
στον κατακτητή
που μας βασάνιζε.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, λιθογραφία, Adam Friedel, Λονδίνο, 1824

Ο Κολοκοτρώνης
Ν. Λυγερός

Ο Κολοκοτρώνης
δεν ήταν άξιος
μόνο και μόνο
την ώρα της μάχης
εκεί που αξιολογούν
το αποτέλεσμα
ακόμα και οι άσχετοι
γιατί το βλέπουν
αντικειμενικά
αλλά συνεχόμενα
γιατί η στρατηγική του
ήταν προετοιμασμένη
εδώ και καιρό πριν
κάθε στιγμή
της ζωής του αγώνα
που δεν σταματά
παρά μόνο
όταν τελειώνει
ο πόλεμος
κατά τη βαρβαρότητα
και την κατοχή.
N. Lygeros by S. Drekou
Ποίηση: Opus of N. Lygeros

Μεντρεσές Αθηνών

Ο πλάτανος του Μεντρεσέ σε χαρακτικό του 19ου αι.

Ο Μεντρεσές των Αθηνών ήταν ισλαμικό ιεροσπουδαστήριο (μεντρεσές) που ιδρύθηκε στην Αθήνα κατά τον 17ο αιώνα και βρισκόταν βόρεια του Ωρολογίου του Κυρρήστου (κοινώς "Αέρηδες"). Στην εποχή του Όθωνα και του Γεωργίου του Α' χρησιμοποιούνταν ως φυλακές και τόπος εκτέλεσης. Μάλιστα στους κλάδους του αιωνόβιου πλατάνου στην αυλή του γίνονταν απαγχονισμοί των καταδίκων. Ο μεντρεσές αυτός κατεδαφίστηκε το 1898, για χάρη των αρχαιολογικών ανασκαφών. Σήμερα διασώζεται μόνο η κύρια είσοδός του ακριβώς απέναντι (βόρεια) του αρχαίου μνημείου. [Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ. 13ος, σ. 263.]

Η φυλακή-Μεντρεσές διατηρήθηκε ώς τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου και ήταν ο φόβος και τρόμος για παράνομους αλλά και νομοταγείς πολίτες. Στο κέντρο της εσωτερικής αυλής υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος, και τα κλαδιά του είχαν χρησιμοποιηθεί για απαγχονισμούς. Σύμφωνα με μια εκδοχή, από εκεί βγήκε και η έκφραση «χαιρέτα μου τον πλάτανο»: μία φράση που την έλεγαν οι κατάδικοι σε όποιον επεδείκνυε παραβατική συμπεριφορά, διακινδυνεύοντας έτσι να βρεθεί κρεμασμένος από τα κλαδιά του πλάτανου.


Δείτε επίσης: