Ν. Λυγερός η σημασία αν ξεχάσεις ότι το 1974 ήταν η δεύτερη εισβολή: η πολυπλοκότητα της αναγνώρισης και διαπραγματεύσεις

Ν. Λυγερός: Διαπραγματεύσεις και εισβολή

Κείμενα Νίκος Λυγερός,
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Διαπραγματεύσεις και εισβολή

Την ώρα που όλοι μιλούν για θετικές εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, δεν πρέπει να ξεχνούμε και τον ρόλο της Τουρκίας στην εισβολή. Κι αν κάποιοι προσπαθούν να γελάσουν τον εαυτό τους θεωρώντας ότι είναι μια λεπτομέρεια, είναι ο ίδιος ο Πρόεδρος της Τουρκίας που έρχεται να το υπενθυμίσει με τη διακριτικότητα που τον χαρακτηρίζει, αφού θα είναι παρών και στη στρατιωτική παρέλαση για την επέτειο της εισβολής που οδήγησε στην κατοχή που διαρκεί εδώ και δεκαετίες.

Άρα το ερώτημα είναι, τι νόημα μπορούν να έχουν οι εξελίξεις ακόμα και θετικές, αν η Τουρκία συνεχίζει να έχει απολύτως την ίδια στάση και να νοιώθουν οι Τουρκοκύπριοι ότι δεν μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα, αφού παραμένουν υπό τον παράνομο έλεγχό της.


Επίσης, η Τουρκία προσπαθεί να περάσει το μήνυμα, πάντα διακριτικά βεβαίως, ότι ενδιαφέρεται για το φυσικό αέριο της Κυπριακής Δημοκρατίας που δεν αναγνωρίζει. Επιπλέον όταν η Κύπρος είχε την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Τουρκία είχε παγώσει τις σχέσεις της.


Πρέπει λοιπόν να γίνει κατανοητό σε όλους ότι όσο οι διαπραγματεύσεις παραμένουν σε κοινοτικό επίπεδο χωρίς να δοθεί έμφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ευρωζώνη, στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο, στην Κυπριακή ΑΟΖ, στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων, στην έναρξη των γεωτρήσεων, η Κύπρος θα αποτελεί ένα μικρό κράτος που θα θέλει να ελέγχει η Τουρκία με κάποιο τρόπο.


Το κάνει ήδη με τα Κατεχόμενα, αφού η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ δεν την έκανε με τη μέση γραμμή αλλά με 2/3 για την Τουρκία. Μόνο με μια Κύπρο, ευρωπαϊκή και αοζική, δηλαδή μετά την εξόρυξη θα δούμε την απελευθέρωση του Ελληνισμού.



Η σημασία της εισβολής
πρέπει ν' αποτελεί
τακτικό στόχο στο μυαλό σου
αν πραγματικά θεωρείς ότι παλεύεις
για την απελευθέρωση της Κύπρου
διότι αν αποδέχεσαι ότι υπάρχει
δίχως να κάνεις απολύτως τίποτα
τότε αυτό σημαίνει ότι είσαι ραγιάς
και δεν τολμάς ν' αμφισβητήσεις
το απαράδεκτο ενώ ξέρεις ότι καταπατά
τα ανθρώπινα δικαιώματα 
αλλά και την ιστορία ενός έθνους.

«Εισβολή» χαρακτικό του Χαμπή Τσαγγάρη
«Εισβολή» χαρακτικό του Χαμπή Τσαγγάρη

Το 1974 ήταν η δεύτερη εισβολή

Πολλοί από τους δικούς μας συνδυάζουν την εισβολή του 1974 αποκλειστικά με τα γεγονότα της Συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου του 1960 και του 1965 διότι είχαν μόνο αυτές τις ιστορικές μνήμες στη διάρκεια της ζωής τους.


Είχαν όμως μόνο μια περιορισμένη εικόνα της χρονοστρατηγικής και δεν αντιλήφθηκαν ότι το 1974 ήταν η δεύτερη εισβολή κι όχι η πρώτη, όπως παρουσιάζεται συνήθως από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που ξεχνούν εύκολα το παρελθόν, για να είναι της επικαιρότητας.


Ξέρουμε αντιθέτως ότι η ιστορία δεν γράφεται γραμμικά κι ότι το παλιό παρελθόν μπορεί να επηρεάσει περισσότερο το άμεσο μέλλον από την επιρροή που έχει πάνω το πρόσφατο παρελθόν. Κι εδώ, στην Κύπρο, με το κυπριακό, έχουμε ένα απτό παράδειγμα της εφαρμογής αυτού του στρατηγικού νοητικού σχήματος.


Διότι ακόμα και η διάταξη των καραβιών την ώρα της εισβολής, ήταν ανάλογη με αυτή του 1571.


Διότι για την Τουρκία, όλα τα άλλα ήταν ένα πρόσχημα και αυτό που ήθελε για το γόητρό της, ήταν να κάνει μια αναπαράσταση από την πρώτη εισβολή.


Μάλιστα στην Αμμόχωστο, υπάρχει και διακόσμηση στο λιμάνι που αναφέρεται ρητά σε αυτό το γεγονός πράγμα που σημαίνει ότι το είχαν απωθημένο.


Κι ενώ είχαν παραδώσει την Κύπρο το 1878, μέσω του Συνεδρίου του Βερολίνου, στην Αγγλία για να αναθεωρήσουν τη Συνθήκη Αγίου Στεφάνου και να ξαναπάρουν το Νότιο μέρος της Βουλγαρίας, μόλις το πλαίσιο απελευθερώθηκε από τους Άγγλους μετά το 1959, ετοιμάζονταν για να ξαναπαίξουν την ίδια εισβολή.


Το ενδιαφέρον όμως προέρχεται από το γεγονός ότι παρόλο που οι Τούρκοι της Κύπρου ήταν ελεύθεροι για τρεις αιώνες με την οθωμανική κατοχή, ο πληθυσμός δεν αυξήθηκε θεαματικά για να υπερισχύσει και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έφευγαν και στην Τουρκία, δηλαδή δεν επέστρεφαν στην πατρίδα τους γιατί δεν ένιωθαν ότι η Κύπρος είναι η δική τους.


Και μόνο όσοι αλλοιώθηκαν με τον τοπικό πληθυσμό παρέμειναν έως να φτάσουμε σε ένα στοιχείο που η Τουρκία δεν θεωρεί πραγματικά δικό της. Με αυτόν τον τρόπο βλέπουμε ότι στο μέλλον δεν πρόκειται να παραμείνει η κατοχή.



Αν ξεχάσεις την εισβολή
πριν ετοιμάσεις σχέδια 
για να κατασπαράξεις
πάντα άθελά σου 
τη μνήμη του λαού μας,
γιατί κάθε φορά 
που έκανες κάτι
παραλίγο 
να μας σβήσεις 
από τον χάρτη
γιατί δεν έμαθες ότι 
ο ήλιος της δικαιοσύνης
θέλει μόνο αγωνιστές 
για να γυρίσει 
κι όχι ραγιάδες.

Ν. Λυγερός: Η πολυπλοκότητα της αναγνώρισης 

Ενώ η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αυτονόητη για πολλούς, η αναγνώριση από όλες τις χώρες δεν είναι. Διότι ακόμα και αν μια χώρα είναι αναγνωρισμένη από τον Ο.Η.Ε. που είναι στην ουσία ο μοναδικός θεσμός που μπορεί να το κάνει, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι κάθε χώρα πρέπει να την αναγνωρίσει πρακτικά και το καλύτερο παράδειγμα είναι η Τουρκία.

Όμως σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει και ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που δεν υπήρχε πριν το 1983. Μετά τη βίαιη εισβολή του 1974 και τη διαμόρφωση του Αττίλα σε κατοχικό καθεστώς, ήρθε και η αυτοανακήρυξη ως κράτος το οποίο δεν μπορεί να είναι παρά ένα ψευδοκράτος όπως το αποδεικνύουν και τα ψηφίσματα του Ο.Η.Ε. Μετά το 1983 η θέση της Τουρκίας αν και πάντα επεκτατική, έγινε δυσκολότερη εφόσον δεν μπορούσε πια να αναγνωρίσει ακόμα και de facto την Κυπριακή Δημοκρατία.

Βέβαια, αυτή η επιλογή ακολουθεί μία ξεκάθαρη στρατηγική που βρίσκει τα συστατικά της με το κατοχικό καθεστώς, τον εποικισμό και τον κατοχικό στρατό. Αυτή η στρατηγική δεν είναι μόνο η αμφισβήτηση κάθε ελληνοκυπριακού στοιχείου, αλλά η εκκαθάρισή του. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας αν και απλό δεν είναι αυτονόητο. Πρέπει να δοθεί μια πραγματική μάχη, βήμα προς βήμα.

Η πρώτη φάση άρχισε με την 1η Μαΐου, εφόσον με την ένταξή της η Κύπρος αποτελεί με την ύπαρξή της ένα εμπόδιο για την Τουρκία. Η πρώτη επίπτωση ήταν η υπόθεση με τα φορτηγά και με τα εμπορεύματα: μετά την απόφαση της Ελλάδας και της Ουγγαρίας να μην επιτρέψουν την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την Κύπρο για τη μετακίνηση εμπορευμάτων και να επανέλθει στους θεσμούς της πράσινης κάρτας.

Η δεύτερη επίπτωση ήταν η Eurovision, το οποίο αν και μη ορθολογικά συσχετισμένο με την πολιτική, εμπεριέχει αναπόφευκτα ένα στοιχείο της. Η τουρκική βουλή αναγκάστηκε να πάρει μια επίσημη απόφαση σε σχέση με το όνομά της. Η τρίτη επίπτωση είναι η παράγραφος 19 της έκθεσης της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες σε σχέση με το πρωτόκολλο, το οποίο αποτελεί ένα βήμα προς τη de facto αναγνώριση που είναι το αναγκαίο στάδιο για τη μέλλουσα de jure αναγνώριση. Πρέπει όμως να υπενθυμίσουμε τα γεωστρατηγικά δεδομένα που εξηγούν τη σημασία του κατοχικού καθεστώτος.

  • Η Τουρκία κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στρατιωτικής πυκνότητας στην κατεχόμενη Κύπρο, πράγμα που από μόνο του αποδεικνύει πόσο σημαντικό είναι το θέμα αυτό.

Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η πολυπλοκότητα της αναγνώρισης προέρχεται από τη γεωστρατηγική της έννοια και θα ήταν πια ανόητο να τη θεωρήσουμε ως αυτονόητη. Αντιθέτως, αυτό το αυτονόητο είναι ένα πρόσχημα που μας επιτρέπει να διεκδικήσουμε με ένα διπλωματικό τρόπο το εθνικό μας θέμα. Διότι με την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν συνεπάγεται μόνο η μη αναγνώριση του κατοχικού καθεστώτος, αλλά και η απαραίτητη αποχώρηση του κατοχικού στρατού και η επίλυση του εποικισμού και του θέματος των περιουσιών. Άρα, το μόνο που είναι αυτονόητο στην αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η πολυπλοκότητά της.

Πηγή: Νίκος Λυγερός Λόγοι Σοφίας