Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
Σε συνέχεια με το προηγούμενο άρθρο μας, μελετάμε την έννοια της αθώωσης μέσω του Ορέστη και του μύθου για να κατανοήσουμε την πράξη του Soghomon Tehlirian. Το πρόβλημα ποιο είναι;
Δεν βρισκόμαστε στο πλαίσιο του Ρασκόλνικωφ του Достоевский. Το θέμα μας δεν είναι ένα απλό έγκλημα ούτε καν ένα έγκλημα πάθους. Διότι το πλαίσιο είναι η γενοκτονία και η γενοκτονία δεν είναι απλά ένα έγκλημα, αλλά ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Δεν υπάρχει λοιπόν πεδίο σύγκρισης. Και αυτό μπορούμε να το δούμε και από την απόφαση του δικαστηρίου, ενώ ήταν γνωστή η επιχείρηση Νέμεσις.
Ο Ορέστης αντιπροσωπεύει σε πρώτη φάση τον αθώο με την ορολογία που διευκρινίσαμε στο προηγούμενο άρθρο. Με αυτήν την ιδιότητα θέλει να σώσει την αδελφή του, την Ηλέκτρα. Όμως η αντίσταση της τελευταίας θα δημιουργήσει ένα δίπολο του τύπου Σωκράτη – Πλάτωνα, ή ακόμα και του Χριστού – Παύλου.
Στις δύο αυτές περιπτώσεις η ανυπαρξία του πρώτου θα άλλαζε το νόημα του δεύτερου, ενώ η ανυπαρξία του δεύτερου, θα μετέτρεπε τον πρώτο σε άγνωστο. Η αλλαγή φάσης δημιουργείται βέβαια, όταν η Ηλέκτρα είναι πλέον θύμα και όταν ο Ορέστης έχει την ικανότητα να γίνει Δίκαιος με την πράξη του, η οποία παραμένει ένα έγκλημα, όταν η ανάλυση γίνεται σε τακτικό και όχι στρατηγικό επίπεδο.
Η διαφορά που θα κάνει τη διαφορά θα είναι ο Παιδαγωγός, ο οποίος παίζει έναν καταλυτικό ρόλο στην όλη υπόθεση, διότι με το έργο του ενεργοποιεί το όλο πεδίο δράσης. Δίχως τη σκέψη του παιδαγωγού η Ηλέκτρα δεν θα μπορούσε να πείσει τον Ορέστη παρά μόνο μέσω της ρητορικής. Ενώ με τον παιδαγωγό λειτουργεί η μαιευτική, η οποία θα αλλάξει όλα τα δεδομένα.
Για να παλέψει με την εξουσία, ο Ορέστης είχε απαραίτητα ανάγκη από την ουσία, την οποία κατείχε ο παιδαγωγός, ο δάσκαλος. Η συνομιλία του με τον Ορέστη και την Ηλέκτρα θα είναι καθοριστική, αφού θα μετατρέψει το αδιανόητο που θα γίνει πρώτα ουτοπία για τους δύο νέους και στη συνέχεια όραμα, όταν η διαλεκτική τους θα εξελιχτεί.
Στον τομέα της γενοκτονολογίας ένας ανάλογος δάσκαλος θα ήταν o Raphael Lemkin, μόνο που εμφανίστηκε πολύ αργότερα σε σχέση με την επιχείρηση. Μετά λοιπόν, από την απόφαση της εκτέλεσης, υπάρχει και η πράξη. Για να είναι τελική όμως πρέπει να υπάρχουν όλες οι συνθήκες που αναφέραμε αλλιώς η κατάρα των Ατρειδών δεν θα είχε τέλος.
Η τραγωδία σε αυτή την περίπτωση λειτουργεί αλγοριθμικά μέσω της εκδίκησης. Μόνο που η εκδίκηση φέρνει την εκδίκηση. Ενώ εδώ η διεκδίκηση φέρνει τη δίκη, η οποία γίνεται σε επίπεδο Αρείου Πάγου και είναι τελεσίδικη. Μόνο με αυτόν τον τρόπο υπάρχει ένα τέλος στον αλγόριθμο.
Με άλλα λόγια, υπάρχει και το επίπεδο της υψηλής στρατηγικής που μεταφράζεται στα δικαιώματα της Ανθρωπότητας με την μετα -γνώση και όχι μόνο την γνώση. Αλλιώς η τιμωρία του εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας δεν θα ήταν δίκαια, πράγμα το οποίο θα ήταν απαράδεκτο.
το προηγούμενο άρθρο: Για να είσαι αθώος πρέπει να σε κατηγορήσουν
Σοφία Ντρέκου | Νίκος Λυγερός Λόγοι
Κείμενα: Opus of N. Lygeros www.lygeros.org
και την Κλυταιμνήστρα, Bernardino Μέι, 1654.
αρχειοθέτηση: Σοφία Ντρέκου 5 Φεβρουαρίου 2013
