Περιεχόμενα
1. Σχόλιο
2. Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο - Ν. Λυγερός
3. Στο παλιό μας Καστελλόριζο Ν. Λυγερός (ποίημα)
4. Καστελλόριζο Γεωγραφία
- Παλαιόκαστρο: Ν. Λυγερός - Κάστρο Καστελλόριζου (ποίημα/βίντεο)
6. 1ο Master class Τοποστρατηγικής Καστελλόριζο 14/8/11 Ν. Λυγερός (βίντεο)
7. Το απέραντο γαλάζιο και το Καστελλόριζο
1. Σχόλιο
Και να μην ξεχνάμε, το Καστελλόριζο είναι το κοντινότερο μέρος της Ελλάδας στην Καισάρεια (Καππαδοκία)! Ενώ και αν αλλάξουμε τις θέσεις των γραμμάτων «ΟΡΚΙΖΟΜΑΣΤΕ ΕΛΛΑΣ», τότε εμφανίζονται οι λέξεις «ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ ΕΜΑΣ». Facebook Το Καστελλόριζο γράφεται με δύο λάμδα όπως η Ελλάδα
2. Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο - Ν. Λυγερός
Για όσους δεν έχουν καταλάβει το μήνυμα του λαού μας, θα πούμε τα πράγματα πιο απλά: Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο. Κι όσοι δεν ήθελαν να το καταλάβουν, θα το δουν μέσα από το έργο του λαού μας.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις από την πλευρά της Κύπρου όσον αφορά στη διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο στις 17 Φεβρουαρίου 2003, αναδεικνύουν πολλά βασικά νοητικά σχήματα, τα οποία έγιναν ορατά με το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Τα όρια της ΑΟΖ αλλάζουν ριζικά την αντίληψή μας αναφορικά με τη θάλασσα. Οι αποστάσεις δεν έχουν καμία σχέση με τα προβλήματα των 6 και 12 ναυτικών μιλίων.
Το μήκος έχει επιπτώσεις και στο εμβαδόν. Κι όσοι αναρωτιούνται ποια είναι η αξία του Καστελλόριζου σε αυτό το πλαίσιο, η πιο απλή απόδειξη της επιρροής του είναι η παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης στην απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης εκείνη την εποχή. Σε μια τόσο μεγάλη απόσταση η ύπαρξη του Καστελλόριζου αλλάζει τα τριπλά σημεία των διαγραμμάτων Voronoi.
Το πρώτο είναι Ελλάδα – Κύπρος – Τουρκία και το δεύτερο Αίγυπτος – Ελλάδα – Κύπρος. Αυτό το φαινόμενο εξηγείται απλά όχι από την τοποθέτηση του Καστελλόριζου πάνω στο χάρτη, αλλά από την ακριτικότητα του! Αν δεν ήταν ακριτικό νησί με την μαθηματική κυριολεξία της έννοιας, τότε δεν θα είχε μία τόσο μεγάλη σφαίρα επιρροής στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πρόβλημα της αποκάλυψης του παρασκηνίου το 2003, θα βάλει σε δύσκολη θέση όσους εκείνη την εποχή εξέτασαν τη χώρα μόνο ως χώρο. Διότι τώρα έρχεται η διεκδίκηση του χρόνου. Μπορεί βέβαια να θεωρούσαν ότι η καθυστέρηση της θέσπισης της ελληνικής ΑΟΖ δεν θα επέτρεπε στο λαό μας ν' αντιληφθεί την πράξη τους, έκαναν ένα σοβαρό λάθος. Διότι τώρα θα πρέπει να δικαιολογηθούν και να εξηγήσουν γιατί πίεσαν την Κύπρο να κάνει πίσω μερικά ναυτικά μίλια στο ακριτικό της block, για να μην χρησιμοποιηθεί ως στοιχείο σταθεροποίησης της ύπαρξης της ΑΟΖ του Καστελλόριζου.
Είχαν ποντάρει στην καθυστέρηση ή ακόμα και στην μη ύπαρξη της ελληνικής ΑΟΖ. Τώρα όμως έχουν ήδη εκτεθεί δίχως να έχουν καταφέρει να χαλάσουν το τελικό πλαίσιο της διαπραγμάτευσης. Όντως η Κύπρος μπορεί ακόμα και τώρα να ζητήσει από την Αίγυπτο να κάνει μία επέκταση της κοινής γραμμής των ΑΟΖ. Με άλλα λόγια ακόμα και αν η κατάσταση είναι δύσκολη δεν είναι μη αναστρέψιμη. Και το ίδιο ισχύει για το Καστελλόριζο.
Έτσι ακόμα κι αν προσπάθησαν να αποφύγουν τα προβλήματα με την Τουρκία δεν θα τα καταφέρουν με το λαό μας, ο οποίος δεν αποδέχεται τέτοιες πράξεις που μερικοί ονομάζουν απλώς λάθη. Διότι δεν μπορούμε απλώς να ξεχάσουμε τους δικούς μας στο Καστελλόριζο, διότι όπως το είπαμε: Πατρίδα μας είναι το Καστελλόριζο.
(εδώ) Υπογραφές υπέρ της Ελληνικής ΑΟΖ
3. Στο παλιό μας Καστελλόριζο
Ν. Λυγερός
Στο παλιό μας Καστελλόριζο
βρίσκονται τα παιδιά
που αφήσαμε να μεγαλώσουν
την ώρα που παλεύουμε
για το απέραντο γαλάζιο
αυτό όμως δεν σημαίνει
ότι τα ξεχάσαμε
αφού η δασκάλα μας
είναι πάντα κοντά τους
και μόλις γίνει η θέσπιση
θα βρεθούμε και πάλι
στα ακριτικά μέρη
που τόσο αγαπούμε
γιατί εκεί είναι
οι επόμενοι δικοί μας
που θα δουν με τα μάτια τους
τα δικαιώματά τους
για να καταλάβουν
ότι το κάστρο μας
δεν είναι μόνο σύμβολο
αλλά και ο χώρος
του μουσείου μας
όπου θα υπάρχει
όχι μόνο το παρελθόν
αλλά και το μέλλον
διότι το νησί μας
γίνεται όλο και πιο μεγάλο
με το γαλάζιο της θάλασσας
και του ουρανού μας.
Γεωγραφία
| |
|---|---|
 | |
Σύμπλεγμα
|
Δωδεκάνησα
|
Έκταση
|
9,113 km2
|
Χώρες
| |
 Ελλάδα | |
Περιφέρεια
|
Νοτίου Αιγαίου
|
Νομός
|
Δωδεκανήσου
|
Πρωτεύουσα
|
Καστελλόριζο
|
Δημογραφικά Χαρακτηριστικά
| |
Πληθυσμός
|
406 (απογραφής 2001)
|
Ιστότοπος
| |
www.megisti.gr
| |
Μόλις 1,25 ναυτικά μίλια από τις νοτιοδυτικές τουρκικές ακτές και 72 ν.μ. ανατολικά της Ρόδου βρίσκεται η νήσος Καστελλόριζο ή Μεγίστη, το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας. Από τον Πειραιά απέχει 328 ν.μ. και 150 ν.μ. από την Κύπρο.
Έχει έκταση 9,1 τετρ.χλμ., μήκος ακτών 19,5 km και πληθυσμό 406 κατοίκων, κατά την επίσημη απογραφή του 2001, που συγκροτούν τον Δήμο Μεγίστης. Είναι η μεγαλύτερη (εξ ού και Μεγίστη) νήσος μικρού αρχιπελάγους που συμπεριλαμβάνει τα βραχονήσια Άγιο Γεώργιο, Αγριέλαια, Μαύρο Ποινή, Πολύφαδο, Ρω, Στρογγυλή, Ψωμί, Ψωραδιά και μερικά ακόμη νησιά (δες Κατάλογος νησιών περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου).
Το νησί συνοδεύεται από μια μεγάλη ναυτική παράδοση, με έντονα τα σημάδια της ναυτικής και εμπορικής ανάπτυξης που κάποτε γνώρισε. Απέκτησε παγκόσμια προβολή το 1991, όταν γυρίστηκε εκεί η βραβευμένη με Oscar ταινία «Mediterraneo». Στο λιμάνι του Καστελλόριζου έλαβε συμβολικά χώρα η σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί ελληνικής προεδρίας, την άνοιξη του 2003 και πιο πρόσφατα, στις 22 Απριλίου 2010, το διάγγελμα του Πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου για την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ..
Πρόσβαση
Το Καστελλόριζο συνδέεται ακτοπλοϊκώς (5 ώρες) και αεροπορικώς (25 λεπτά) με τη Ρόδο. Το μικροσκοπικό αεροδρόμιο βρίσκεται 4 χιλιόμετρα από το λιμάνι, με το οποίο το συνδέει ο μοναδικός ασφαλτοστρωμένος δρόμος του νησιού. Η δημόσια συγκοινωνία διεξάγεται με ένα ταξί και ένα μικρό λεωφορείο - το τελευταίο μόνο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού-, που εκτελούν το δρομολόγιο για το αεροδρόμιο. Το υπόλοιπο νησί εξερευνάται με τα πόδια, μέσω ενός δικτύου φυσικών μονοπατιών. Για τα σκάφη, λειτουργεί σταθμός ανεφοδιασμού στο λιμάνι του Καστελλόριζου. Υπάρχουν επίσης ταχυδρομείο, τράπεζα, ιατρείο και διάφορα μικρά καταστήματα για τις βασικές ανάγκες.
Αρχιτεκτονική
Πρόσβαση
Το Καστελλόριζο συνδέεται ακτοπλοϊκώς (5 ώρες) και αεροπορικώς (25 λεπτά) με τη Ρόδο. Το μικροσκοπικό αεροδρόμιο βρίσκεται 4 χιλιόμετρα από το λιμάνι, με το οποίο το συνδέει ο μοναδικός ασφαλτοστρωμένος δρόμος του νησιού. Η δημόσια συγκοινωνία διεξάγεται με ένα ταξί και ένα μικρό λεωφορείο - το τελευταίο μόνο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού-, που εκτελούν το δρομολόγιο για το αεροδρόμιο. Το υπόλοιπο νησί εξερευνάται με τα πόδια, μέσω ενός δικτύου φυσικών μονοπατιών. Για τα σκάφη, λειτουργεί σταθμός ανεφοδιασμού στο λιμάνι του Καστελλόριζου. Υπάρχουν επίσης ταχυδρομείο, τράπεζα, ιατρείο και διάφορα μικρά καταστήματα για τις βασικές ανάγκες.
Αρχιτεκτονική
Το Καστέλο Ρόσο, οχυρό-τοπωνύμιο του νησιού
Ο μοναδικός οικισμός του νησιού, το ομώνυμο Καστελλόριζο, βρίσκεται γύρω από το φυσικό λιμάνι και αποτελείται από τις συνοικίες Πηγάδια, Χωράφια και Μανδράκι. Στον οικισμό υπάρχουν πολλά παλιά αρχοντικά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ερημώσει, αφού οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν μεταναστεύσει εδώ και χρόνια στην Αυστραλία.Τα σπίτια που έχουν αναστηλωθεί σήμερα αποτελούν αυθεντικά δείγματα παραδοσιακής δωδεκανησιακής αρχιτεκτονικής: αμφιθεατρικά κτισμένα γύρω από τη θάλασσα, προκαλούν εντύπωση με την ομοιομορφία τους, που οφείλεται στα κοινά υλικά, όπως ντόπια πέτρα, ξύλο από τη Μικρά Ασία, σιδεριές, κεραμίδια από την Αττάλεια και τη Μασσαλία.
Εντυπωσιακά βαμμένα, δίπατα ή τρίπατα, τα αρχοντικά βρίσκονται κατά μήκος της ακτογραμμής, μπροστά από έναν επιβλητικό κόκκινο βράχο. Στην κορυφή, το ερειπωμένο πια μεσαιωνικό κάστρο, χτισμένο πάνω στα αρχαίαελληνιστικά κρηπιδώματα της εποχής του Σωσικλή Νικαγόρα, είναι αυτό που έδωσε και το όνομά του στο νησί (Castello Rosso, δηλ. το Κόκκινο Κάστρο). Ο παραδοσιακός οικισμός του Καστελλόριζου έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος.
Ιστορία
Αν και μικρό σαν νησί, το Καστελλόριζο έχει μεγάλη ιστορία, αφού είχε κατοικηθεί ήδη από τη νεολιθική εποχή, ενώ στη συνέχεια αποικίστηκε από τους Δωριείς, όπως και όλα τα Δωδεκάνησα. Αυτοί έδωσαν στο νησί και το όνομαΜεγίστη, όπως ακόμα ονομάζεται επίσημα ο Δήμος. Ένας θρύλος αποδίδει τη βάπτιση στον πρώτο οικιστή που λεγόταν Μεγιστέας, όμως μάλλον οφείλεται στο ότι ξεχωρίζει σε μέγεθος από τις γύρω βραχονησίδες. Ο Στέφανος ο Βυζάντιος την αναφέρει "Πολυΐστωρ", ενώ ο Στράβων παραθέτει παρά την ονομασία Μεγίστη το όνομα Κισθήνη, που πιθανόν να ήταν όνομα αρχαίας πόλης επί της νήσου. Οι Άραβες την ονόμαζαν «Μαγιάς» και οι οθωμανοί Μεΐς.
Την ονομασία Καστελλόριζο έλαβε περί το τέλος του 14ου αιώνα, από τους Ιωαννίτες Ιππότες, επί του 8ου Μαγίστρου του Τάγματος, όταν έκτισαν επί του κοκκινωπού βράχου παρά την είσοδο του λιμένα, κάστρο υπό το οποίο αναπτύχθηκε η πόλη (στου Καστελίου τη ρίζα).
Το νησί φέρεται να είχε ανεπτυγμένο πολιτισμό, από την προϊστορική περίοδο αν κρίνει κανείς από τα αρχαία ευρήματα, προϊστορικούς πελέκεις, που οι ντόπιοι αποκαλούν «αστροπελέκια», επιγραφές, μυκηναϊκούς τάφους, τα πολυγωνικά, ισοδομικά και κυκλώπεια τείχη, αλλά και τα ερείπια του ναού του Τριοπίου Απόλλωνα, παρά την «Τριόπια άκρα», σημερινό «Κάβο Κριός», ή Απόλλωνος Μεγιστέως, η λατρεία του οποίου ήταν διαδεδομένη στο νησί, καθώς και στα μικρασιατικά παράλια, όπως στα Πάταρα της Λυκίας.
Σημειώνεται ότι το 1913, σε έναν από τους αρχαίους τάφους στο οροπέδιο του Αγίου Γεωργίου αποκαλύφθηκε μαρμάρινη σαρκοφάγος εντός της οποίας φέρονταν μεταξύ άλλων και χρυσός στέφανος μυκηναϊκής εποχής, τον οποίο δώρησε η κοινότητα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.
Ροδιακή ακμή, ελληνιστικοί και ρωμαϊκοί χρόνοι
Πρώτοι κάτοικοι της Μεγίστης που έλαβε και μέρος στην εκστρατεία της Τροίας μαζί με τ’ άλλα Δωδεκάνησα ήταν οιΔωριείς που είχαν κατοικίσει στη Ρόδο με την οποία συνδέονταν πολιτικά και διοικητικά, και αργότερα υποχρεώθηκε εκ του κινδύνου κατάληψής της να «συμμαχήσει» με τους Αθηναίους, προκειμένου να τους βοηθήσει στους αγώνες εναντίον των Περσών. Στα χρόνια της ροδιακής ακμής, από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ., οι Μεγιστείς τέθηκαν υπό τον έλεγχο των Ροδίων. Το νησί διακυβερνήθηκε από ενάρετους και δραστήριους Ρόδιους διοικητές, τους λεγόμενους «Επιστάτες», (αντίστοιχοι με τους αρχαίους Σπαρτιάτες «Αρμοστές».
Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι από το 333 π.Χ. μέχρι το 304 π.Χ. η Μεγίστη έκοβε δικά της νομίσματα, τούτο σημαίνει ότι την περίοδο αυτή ήταν τουλάχιστον αυτόνομη. Πάντως επί Δημητρίου του Πολιορκητού η Μεγίστη επανήλθε στη πλήρη εξάρτηση της Ρόδου ακολουθώντας τη τύχη αυτής.
Τη Ροδιακή εξουσία καταλύει στη συνεχεία ο τύραννος Ιδριεύς της Αλικαρνασσού και τη δική του οι στόλαρχοι τουΜεγάλου Αλεξάνδρου, μετά το θάνατο του οποίου όλα τα νησιά του Αιγαίου περιέρχονται στη δικαιοδοσία τουΠτολεμαίου Α' και κατόπιν καταλαμβάνονται από τους Ρωμαίους.
Βυζαντινοί χρόνοι και ξένοι κατακτητές
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, το νησί περιλαμβάνεται στο «Θέμα των Κυβυραιωτών», όπως και η Ρόδος. Το 1306καταλαμβάνεται από τους Ιωαννίτες Ιππότες της Ρόδου, από τον Μέγα Μάγιστρο Φουλκ ντε Βιλλαρέ. Την περίοδο αυτή, οι ιππότες εξόριζαν στο Καστελλόριζο τους ανεπιθύμητους και γενικότερα όλους εκείνους που ήθελαν να τιμωρήσουν. Ανοικοδόμησαν γι' αυτό το ψηλό κάστρο του νησιού με τα υπερύψηλα διπλά του τείχη και τις πολεμίστρες, κάνοντάς το ένα από τα δυνατότερα οχυρά του Αιγαίου πελάγους. Από την εποχή αυτή η Μεγίστη αλλάζει το όνομά της με την ξενική λέξη Καστελλόριζο, προερχόμενη, όπως προαναφέρθηκε, από παραφθορά του Καστέλ-Ρόσο, επειδή οι ψηλοί βράχοι που ορθώνεται το κάστρο είναι κατακόκκινοι.
Το 1440 καταλαμβάνεται από τον Αιγυπτιακό Στόλο του Τζελάλ ελ Ντιν, που ερείπωσε την πόλη και μετέφερε τους κατοίκους αιχμάλωτους στην Ανατολή. Το 1461 περιέρχεται στην κατοχή των Καταλανών και το 1470 περνά στο βασιλιά της Νεάπολης. Το 1480, το νησί ερημώνεται και πάλι από τους Τούρκους, ενώ το 1498 το ανακαταλαμβάνει ο βασιλιάς της Νεάπολης. Το 1512, το καταλαμβάνουν οι Ισπανοί και το 1523 ο σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής. Από το 1570 μέχρι το 1659 κυριαρχούν οι Ενετοί και μετά από αυτούς οι Οθωμανοί Τούρκοι υπό το σουλτάνο Σουλεϊμάν Β'.
Τουρκοκρατία, Ελληνική Επανάσταση και νεότερη ιστορία
 |
| To λιμάνι |
Νέα επιδρομή όμως πάλι ανακόπτει την πρόοδο, καθώς το 1659 κυριεύουν το νησί οι Βενετοί, το ξαναπαίρνουν όμως πάλι πίσω οι Τούρκοι. Τον Ιούλιο του 1788, ο Λάμπρος Κατσώνης με τους άνδρες του πολιόρκησε το νησί. Ύστερα από διήμερη προσπάθεια, οι πολιορκημένοι ύψωσαν λευκή σημαία και παραδόθηκαν, υπό τον όρο να μεταβούν με ασφάλεια στην απέναντι ασιατική ακτή, για να επιστρέψουν πάλι μόλις αποχώρησε ο Κατσώνης.
Όταν κηρύχτηκε η επανάσταση του 1821, οι κάτοικοι του Καστελλόριζου συμμετείχαν στον αγώνα προσφέροντας τα πλοία τους ενάντια στον τουρκικό στόλο, κατορθώνοντας σημαντικές επιτυχίες και αποκτώντας λάφυρα. Τα γυναικόπαιδα του νησιού είχαν φυγαδευτεί στην Κάρπαθο, την Κάσο και την Αμοργό.
Μετά από την επιτυχή απελευθέρωση της Ελλάδας, το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830 όριζε στα Δωδεκάνησα να ξαναγυρίσουν υπό την Τουρκική κυριαρχία, ωστόσο το Καστελλόριζο δεν έχασε τη ναυτιλιακή του ζωτικότητα. Το1841, ο Άγγλος περιηγητής Φέλοους, έγραφε χαρακτηριστικά:
Βάρκες και πλοία γεμίζουν το λιμάνι. Φτιάχνουν καράβια, χτίζουν σπίτια, οι άνθρωποι εδώ είναι πολύ δραστήριοι και σφύζουν από εμπορικό πνεύμα»
Οι ναυτικοί του νησιού δεν δίστασαν να ριχτούν σε ριψοκίνδυνες μα κερδοφόρες επιχειρήσεις: κατάφεραν να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γαλλίας από τον Αγγλικό στόλο, εφοδιάζοντας τους Γάλλους με τροφές και πολεμικό υλικό. Οι Γάλλοι τους ονόμαζαν «Σαν-ντραπό» (γαλλικά: sans-drapeau), δηλαδή χωρίς σημαία.
Οι κάτοικοι του νησιού επέδειξαν ιδιαίτερη μέριμνα και για την πνευματική εκπαίδευση: ιδρύθηκαν σχολεία, όπως η Σαντράπεια Σχολή το 1903 (δαπάνη των ευεργετών Λουκά και Αναστασίας Σαντραπέ), που μαζί με το Παρθεναγωγείο συγκέντρωνε 1000 μαθητές. Χτίστηκαν επίσης εκκλησίες και τέμπλα, όπως ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, του Αγ. Γεωργίου του Λουκά, Αγ. Γεωργίου Πηγαδιώτου και άλλες μικρότερες, ως πολλά μοναστήρια και εξωκλήσια.
20ός αιώνας
Γραμματόσημα αρχών του 20ου αιώνα από το Καστελλόριζο
(Ελληνικής, Γαλλικής και Ιταλικής διακυβέρνησης).
Το 1904-1905, με την επικείμενη στρατολόγηση νέων από την Τουρκία, αρχίζει η μετανάστευση από το νησί. Το Μάρτη του 1913, με τη βοήθεια σώματος Κρητών, οι κάτοικοι του Καστελλόριζου επαναστατούν, διώχνουν τους ελάχιστους Τούρκους και ζητούν ένωση με τηνΕλλάδα, κάτι που δεν πραγματοποιήθηκε. Επί δύο χρόνια το Καστελλόριζο αυτοδιοικείται.
Με την έναρξη του Α' Παγκόσμιου Πόλεμου, η Γαλλία, επιδιώκοντας να καταστήσει το νησί ναυτική βάση, το κατέλαβε με δόλο στις 28 Δεκεμβρίου 1915. Τότε ο οικισμός άρχισε να πλήττεται με οβίδες μεγάλου διαμετρήματος, που εκτινάσσονταν από γερμανική πυροβολαρχία εγκατεστημένη στις απέναντι τουρκικές ακτές. Οι Γάλλοι, υποβοηθούμενοι από τον πληθυσμό, αντιμετώπισαν αποτελεσματικά την εχθρική δραστηριότητα με τέσσερα τηλεβόλα των 120mm. Για την πάνδημη αυτή συμβολή του, η Γαλλική Δημοκρατία απένειμε στο Καστελλόριζο στις 23 Οκτωβρίου 1920 το παράσημο ανδρείας και τιμητικό δίπλωμα.
Την 1η Μαρτίου 1921 ωστόσο, η Γαλλία παραχώρησε το νησί στην Ιταλία έναντι αδράς αμοιβής. Η ναυτιλία, το εμπόριο και τα γράμματα πέφτουν σε μαρασμό, ενώ οι κάτοικοί του νησιού, μην αντέχοντας τον ιταλικό ζυγό και τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής, αρχίζουν να εκπατρίζονται προς την Αυστραλία, Αίγυπτο, Αθήνα, Ρόδο και αλλού, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να περιοριστεί σε 2 χιλιάδες. Οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν το νησί ως σταθμό επιβατηγών υδροπλάνων. Το 1926, ισχυρός σεισμός μεγέθους 8 Ρίχτερ κατάστρεψε πάρα πολλά σπίτια.
Ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος βρίσκει το Καστελλόριζο με αισθητά μειωμένο πληθυσμό, ο οποίος υποδέχθηκε ενθουσιωδώς Άγγλους κομάντος που αποβιβάσθηκαν στο νησί την αυγή της 24ης Φεβρουαρίου 1941. Μέσα σε παραληρήματα χαράς οι κάτοικοί του κομματιάζουν τη σημαία του κατακτητή και σηκώνουν τη Γαλανόλευκη με τις καμπάνες να χτυπούνε αναστάσιμα. Αλλοίμονο όμως. Σε τρεις μέρες φεύγουν οι σύμμαχοι και η Μαύρη Αρμάδα που καταφτάνει την άλλη μέρα σπέρνει τη συμφορά με τους ξυλοδαρμούς και τις φυλακίσεις. Σιδηροδέσμιους, παίρνουν για τις φυλακές της Ιταλίας 29 Καστελλοριζιούς, τρεις από τους οποίους θα αφήσουν την τελευταία τους πνοή εκεί.Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1943, το αντιτορπιλικό «Ναύαρχος Κουντουριώτης» καταπλέει με όλο του το μεγαλείο στα ήσυχα νερά του λιμανιού.
Το Καστελλόριζο είναι το πρώτο κομμάτι ελληνικής γης που απελευθερώνεται ανοίγοντας συμβολικά το δρόμο που θα φέρει και στους υπόλοιπους τη λευτεριά. Μαζί με τον κατάπλου του «Κουντουριώτης» αποβιβάζονται στο νησί Άγγλοι κομάντος, Ινδοί και άλλοι σύμμαχοι. Το Καστελλόριζο οχυρώνεται και μεταβάλλεται από τους Εγγλέζους σε κέντρο ανεφοδιασμού του συμμαχικού στόλου. Το νησί γίνεται ο μεγάλος πολεμικός στόχος των Γερμανών και στις 17 Οκτωβρίου 1943 το βομβαρδίζουν δίχως διάκριση, δίχως οίκτο.
Ο Άγγλος Διοικητής του Καστελλορίζου διατάζει την εκκένωση του νησιού. Με μάτια βουρκωμένα και την καρδιά πλακωμένη οι κάτοικοι, θάβουν βιαστικά τους 20 και πάνω νεκρούς αδελφούς τους, μανταλώνουν «άρον-άρον» τα σπίτια τους και φεύγουν για την απέναντι μικρασιατική ακτή. Μόνο η «Κυρά της Ρω», Δέσποινα Αχλαδιώτη, παρέμεινε στην ομώνυμη βραχονησίδα της για να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, όπως επί σαράντα χρόνια συνήθιζε να κάνει. Οι Καστελλοριζιοί, αφού παρέμειναν λίγες μέρες στις απέναντι ακτές, προωθούνται στην Κύπρο σε πρόχειρους καταυλισμούς.
Ο Άγγλος Διοικητής του Καστελλορίζου διατάζει την εκκένωση του νησιού. Με μάτια βουρκωμένα και την καρδιά πλακωμένη οι κάτοικοι, θάβουν βιαστικά τους 20 και πάνω νεκρούς αδελφούς τους, μανταλώνουν «άρον-άρον» τα σπίτια τους και φεύγουν για την απέναντι μικρασιατική ακτή. Μόνο η «Κυρά της Ρω», Δέσποινα Αχλαδιώτη, παρέμεινε στην ομώνυμη βραχονησίδα της για να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, όπως επί σαράντα χρόνια συνήθιζε να κάνει. Οι Καστελλοριζιοί, αφού παρέμειναν λίγες μέρες στις απέναντι ακτές, προωθούνται στην Κύπρο σε πρόχειρους καταυλισμούς.
Μετά από λίγο καιρό, τους μετακινούν για μακρότερη προσφυγιά στα στρατόπεδα προσφύγων της Παλαιστίνης. Δύο χρόνια στα τσαντίρια, στη μέση της αφιλόξενης ερήμου 1500 άνθρωποι - ένα ολόκληρο νησί! Δύο χρόνια προσφυγιάς μ’ όλες τις στερήσεις που μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου και τον Οκτώβρη του 1945 παίρνουν το δρόμο της επιστροφής. Και είναι περίπου 900 ψυχές. Αλλά φαίνεται ότι το τίμημα της Ελευθερίας είναι πολύ βαρύ. Ο φόρος του αίματος των Καστελλοριζιών είχε ένα χρεωστικό υπόλοιπο, και στην τρομερή φωτιά που ξεσπάει πάνω στο «Εμπάιρ Πατρόλ» – το πλοίο που έφερνε πίσω ένα μέρος των προσφύγων – χάνονται άλλοι 33 πατριώτες και να καίγονται αρκετοί. Τα ονόματα των απολεσθέντων ατόμων είναι γραμμένα σε ειδικό πίνακα, που βρίσκεται στον καθεδρικό ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Εν τω μεταξύ από το Καστελλόριζο περνούσαν όλες οι φυλές της Κοινοπολιτείας, από Ινδούς και Πακιστανούς μέχρι και Μαόρι, εκπληρώνοντας τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις προς την αυτοκρατορία τους. Έπεσαν πάνω στους θησαυρούς που έκλειναν μέσα τους τα εγκαταλειμμένα σπίτια των Καστελλοριζίων. Οι υπεύθυνοι για τη λεηλασία των αρχοντικών του νησιού, προκειμένου να καλύψουν τις όποιες ευθύνες τους βάζουν φωτιά και καίνε εν ψυχρώ όλη την αρχοντογειτονιά, που περιλάμβανε γύρω στα 1400 σπίτια.
Οι Καστελλοριζιοί, όμως είχαν ήδη αντικρίσει στα παζάρια της Μέσης Ανατολής να πωλούνται τα κλεμμένα νοικοκυριά τους, καθώς και τ’ ασήμι, τ’ αφιερώματα και οι ιερές εικόνες των κουρσεμένων εκκλησιών του νησιού.... Ήταν τόσο μεγάλος ο πόνος και το σοκ, που ένοιωσαν οι Καστελλοριζιοί μόλις αντίκρισαν το κατερειπωμένο και πυρπολημένο νησί, που τα μάτια παρέμειναν στεγνά. Κάποτε το αποκαλούσαν το διαμάντι του Αιγαίου. Τώρα υπήρχαν μονάχα άμορφα ερείπια και αποκαΐδια τραγικά. Βουβοί και αμίλητοι περιφέρονταν στα ερείπια της νέας αυτής Πομπηίας προσπαθώντας να περισώσουν, να νοικοκυρέψουν ότι ο ανελέητος βομβαρδισμός των Γερμανών άφησε και όσα καταδέχτηκαν να μην κλέψουν οι Εγγλέζοι κι οι λοιποί «σύμμαχοι».
Το νησί πολλές φορές βομβαρδίστηκε, κάηκε, λεηλατήθηκε και γενικά καταστράφηκε εντελώς. Παρέμεινε υπό συμμαχική στρατιωτική κατοχή, όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, μέχρι τις 7 Μαρτίου του 1948, οπότε ενώθηκε επισήμως με την Ελλάδα.
Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011, ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο Καστελλόριζου, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Γ. αυτού.
Αξιοθέατα  |
| Ο οικισμός του Καστελλόριζου, στο βάθος τα μικρασιατικά παράλια |
Χτίστηκε τον 14ο αιώνα και σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπια του κτίσματος, τα οποία βρίσκονται πάνω στο Καστέλο Ρόσο, τον κόκκινο βράχο απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του νησιού.
Παλαιόκαστρο
Στη δυτική πλευρά του Καστελλόριζου βρίσκεται το σημαντικότερο και αρχαιότερο μνημείο του νησιού, το Παλαιόκαστρο. Πρόκειται για αρχαίο οικισμό με πολλά κτίσματα και δεξαμενές. Στη δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ. σώζεται μια επιγραφή που περιλαμβάνει τον όρο Μεγίστη. Στην περιοχή, στη θέση Λιμενάρι, υπάρχουν και τα Κυκλώπεια Τείχη.
Στη δυτική πλευρά του Καστελλόριζου βρίσκεται το σημαντικότερο και αρχαιότερο μνημείο του νησιού, το Παλαιόκαστρο. Πρόκειται για αρχαίο οικισμό με πολλά κτίσματα και δεξαμενές. Στη δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ. σώζεται μια επιγραφή που περιλαμβάνει τον όρο Μεγίστη. Στην περιοχή, στη θέση Λιμενάρι, υπάρχουν και τα Κυκλώπεια Τείχη.
Άγιος Γεώργιος του Βουνιού
Από το λιμάνι, 401 σκαλιά οδηγούν στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού (ή Βουνιού). Βρίσκεται στην περιοχή του Παλαιόκαστρου και περιστοιχίζεται από τεράστιες φυσικές πλάκες. Μέσα στο μοναστήρι υπάρχει μια κατακόμβη, ο Άγιος Χαράλαμπος. Λυκιακός Τάφος
Πρόκειται για τάφο του 4ου αιώνα π.Χ., λαξευμένο στους πρόποδες του Κάστρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι Λύκιοι ονομάζονταν οι κάτοικοι της περιοχής της Μικράς Ασίας, γιατί ο θεός τους, ο Λύκιος Απόλλωνας, λατρευόταν ως λύκος.
Πανοραμική άποψη του οικισμού.
Αρχαιολογικό και Λαογραφικό Μουσείο
Το Μουσείο στεγάζεται στο λευκό ιστορικό κτίριο πάνω από το αναπαλαιωμένο Τζαμί, κοντά στα ερείπια του Κάστρου. Στην εποχή της Φραγκοκρατίας, αποτελούσε τον εξωτερικό προμαχώνα του Καστέλο Ρόσο. Τα εκθέματά του περιλαμβάνουν αρχαιολογικά ευρήματα εκθέματα ανεκτίμητης αξίας από διάφορες περιόδους της αρχαιότητας, τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, παραδοσιακές στολές, καθώς και αντικείμενα λαϊκής τέχνης. Γαλάζια Σπηλιά (βίντεο)
Είκοσι λεπτά με το καΐκι από το λιμάνι βρίσκεται η Γαλάζια Σπηλιά του Καστελλόριζου. Γνωστότερη με τ’ όνομα «Σπηλιά του Παραστά» ή «Φώκιαλη», από τις φώκιες που κατοικούν μέσα, είναι το μεγαλύτερο από τα ενάλια σπήλαια της Ελλάδας και ένα από τα γνωστά παγκοσμίως για τον πλούσιο σταλακτιτικό στολισμό που διαθέτει. Βρίσκεται στο νότιο σημείο του νησιού και έχει μήκος 75m και ύψος 35m. Η είσοδος είναι συγκριτικά χαμηλή, στο ύψος μικρού καϊκιού.
Η είσοδος στη Γαλάζια Σπηλιά γίνεται με
χαμηλή βάρκα και τους επιβάτες σκυμμένους
Μητρόπολη Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης
 |
| το μικρό λιμανάκι, Μανδράκι. |
Στα νοτιοδυτικά του νησιού στέκει το μικρό νησάκι Ρω, που μπορεί κανείς να επισκεφτεί με ναυλωμένο καΐκι, γνωστό για την «Κυρά της Ρω», Δέσποινα Αχλαδιώτου (1898-1982), τη μοναδική του κάτοικο, που για δεκαετίες κάθε πρωί ύψωνε την ελληνική σημαία.
Σημειώσεις
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Καστελλόριζο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος, επίσης ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-452, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από Ρόδο μέχρι Καστελλόριζο και τις έναντι ακτές της Τουρκίας, και ειδικότερα ο ΧΕΕ-452/1 που είναι και ο λιμενοδείκτης του.
Πηγές-Βιβλιογραφία
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Καστελλόριζο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος, επίσης ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-452, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από Ρόδο μέχρι Καστελλόριζο και τις έναντι ακτές της Τουρκίας, και ειδικότερα ο ΧΕΕ-452/1 που είναι και ο λιμενοδείκτης του.
Πηγές-Βιβλιογραφία
«Καστελλόριζο: Το μεγαλείο του μικρού». Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο, τεύχος 13, σ. 84-95 (Ιουλ. 2000)
Pappas, NG, Castellorizo: An Illustrated History of the Island and its Conquerors, 1994, Halstead Press, Sydney.
Report of SELAS Caving Club expedition to Kastelorizo.
Pappas, Nicholas, Near Eastern Dreams: The French Occupation of Castellorizo 1915–1921. Sydney: NSW: Halstead Press. 2002. (Βικιπαίδεια)
5. Γεράκια στο Καστελλόριζο
Ν. Λυγερός
Ν. Λυγερός
Ποιος μπορεί να φανταστεί γεράκια στο Καστελλόριζο
αν δεν έχει διαβάσει την ιστορία της Μάλτας;
Όταν γύρω σου υπάρχει μόνο ένα κοτέτσι με κότες
πώς να εκτιμήσεις τον εαυτό σου και πώς να δράσεις μόνος σου.
Μόνο όταν αντιλαμβάνεσαι ότι είσαι αναλώσιμος
διότι άλλος είναι ο αγώνας τότε βλέπεις την αξία σου.
Πηγή επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου, Ν. Λυγερός Λόγοι
Το απέραντο γαλάζιο
και το Καστελλόριζο
Ν. Λυγερός
Σιγά σιγά, όλοι οι πολιτικοί της Ελλάδας συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει κάτι με την ελληνική ΑΟΖ και να μην αφήσουμε ανεκμετάλλευτο αυτό το απέραντο γαλάζιο. Βέβαια, θα ήταν καλό τώρα που δεν υπάρχουν πλέον ανούσιες αντιπαραθέσεις επί του θέματος και αναγνωρίζεται επίσημα ο ρόλος του καθηγητή Καρυώτη, να υπάρξει μία υλοποίηση, όχι μόνο της θέσπισης, αλλά κι έμπρακτη και δυναμική αρχή των διαπραγματεύσεων με τις χώρες που αγγίζουν την ελληνική ΑΟΖ.
Επιπλέον, αφού αυτό το στάδιο είναι πλέον κεκτημένο και στον πολιτικό χώρο, ας ασχοληθούμε περισσότερο και με το Καστελλόριζο, διότι είναι χάρη σε αυτό που η ελληνική ΑΟΖ είναι τόσο μεγάλη. Και σε αυτό το πλαίσιο να είμαστε προσεχτικοί για όλο το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου με τη Ρω και τη Στρογγυλή.
Εδώ είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ έχουν τη σωστή τοποθέτηση σε όλους τους φορείς που ασχολούνται με αυτό το θέμα, σε διεθνές επίπεδο, αλλιώς οι διαπραγματεύσεις μπορούν να δυσκολέψουν για αυτόν το λόγο, διότι τον θεωρήσαμε ως λεπτομέρεια. Πρακτικά, πρέπει να γίνει μία έρευνα, ακόμα και στο διαδίκτυο και να τοποθετηθεί επίσημα το αρμόδιο υπουργείο, για να ξεπεράσουμε αποτελεσματικά αυτά τα τεχνικά εμπόδια.
Όμως το Καστελλόριζο και πιο συγκεκριμένα το σύμπλεγμα των νησιών του, έχει επιπτώσεις και στο τριπλό σημείο των Ελλάδας – Κύπρου – Τουρκίας, το οποίο μπορεί να αλλοιωθεί τόσο πολύ αν δεν το προσέξουμε που θα επιτρέπει την επαφή της Αιγύπτου με την Τουρκία.
Γεωοικονομικά, για την Ευρωπαϊκή Ένωση κι όχι μόνο την Ελλάδα, δεν έχει σημασία μόνο η ύπαρξη της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά και να μην υπάρξει κανένας ακρωτηριασμός της, ο οποίος δεν θα επέτρεπε πια την συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ στο σημείο επαφής των ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου. Και αυτό γίνεται λόγω της ύπαρξης του συμπλέγματος του Καστελλόριζου.
Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι να έχουμε μόνο ελληνική ΑΟΖ, αλλά αυτή να έχει το πρέπον μέγεθος σε σχέση με το διεθνές δίκαιο. Γι' αυτό το λόγο τώρα, ας ακούμε προσεχτικά τους δικούς μας, όταν συμφωνούν όλοι για την ελληνική ΑΟΖ, αν όντως μιλούν συστηματικά για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, διότι εδώ είναι η ουσία.
Δείτε ακόμη:
Συνομιλίες
Aggelos Aslanidis: Έτσι είναι Σοφία μόνο που το χαρακτηρίσαμε σαν Αρχαιολογικό χώρο τα σφάλματα στην εξωτερική πολιτική πληρώνονται ακριβά βεβαίως τόσο το Καστελλόριζο όσο και όλος ο Αιγειακός χώρος κλπ είναι δικά μας. Άλλο να το λες και άλλο τι κάνεις. Ολόκληρος ο χώρος μετά την συνθήκη της Λοζάνης ήταν δικός μας! Εμείς κάναμε εκπτώσεις γιατί φοβόμασταν τους Τούρκους. Μας κυβερνούν βλάκες και αγράμματοι, άνθρωποι χωρίς όραμα! την περίοδο του 1960 το υπουργείο Εξωτερικών έλεγε για την Ίμβρο και Τένεδο με δέκα χιλιάδες ψαράδες θα ασχοληθούμε; Εάν αντιδρούσαμε στην Πόλη στην Ίμβρο και Τένεδο θα είμασταν σε καλύτερη θέση. Σήμερα τι καρτερούμε και δεν ορίζουμε την ΑΟΖ;;;; Για να μην αντιδράσει η Τουρκία; Είναι καλύτερα να δρά; και να αντιδρούμε αυτοσχεδιάζοντας εμείς; Η Κύπρος είναι πατρίδα μας είναι Ελληνική, στο δια ταύτα τι γίνεται; Παρασκευή 17 Μαρτίου 2015
Ιωάννης Ράπος: Nα δείξουμε στους σύγχρονους ακρίτες της πατρίδος μας ότι δεν περιοριζόμαστε σε αναρτήσεις. Όσοι δυνάμεθα, ας στείλουμε στο σχολειό του νησιού ότι υλικό μπορούμε στην διεύθυνση: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΙΣΤΗΣ / ΜΕΓΙΣΤΗ / 85111 ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ. 10 ώρες
Βασίλης Στοΐδης: ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΚΑΛΙΝΤΕΡΙΔΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΤV (7 Μαρ 2017 ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ): "ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΚΡΙΒΟΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΓΗΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ." 9 ώρες
Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθεί όλο το σύμπλεγμα, στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας. Εδώ δεν αρκεί το παράδειγμα της Κύπρου, είναι προτιμότερο να αναδείξουμε το μοντέλο της Γαλλίας με τα νησιά της στον Ειρηνικό, αλλά και στον Ινδικό Ωκεανό.
- Για να παραμείνει απέραντο το γαλάζιο μας πρέπει να δώσουμε έμφαση και βαρύτητα στα ακριτικά μας νησιά.
Στο επίπεδο των νησιών μικρές αλλαγές στις γωνίες της ελληνικής ΑΟΖ, έχουν τεράστια επίπτωση σε μακρινές αποστάσεις κι ειδικά στα τριπλά σημεία επαφής. Ξέρουμε ήδη τις επιπτώσεις στο τριπλό σημείο ανάμεσα σε Αίγυπτο – Ελλάδα – Κύπρος από τις αποκαλύψεις όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου.
|
Όμως το Καστελλόριζο και πιο συγκεκριμένα το σύμπλεγμα των νησιών του, έχει επιπτώσεις και στο τριπλό σημείο των Ελλάδας – Κύπρου – Τουρκίας, το οποίο μπορεί να αλλοιωθεί τόσο πολύ αν δεν το προσέξουμε που θα επιτρέπει την επαφή της Αιγύπτου με την Τουρκία.
Γεωοικονομικά, για την Ευρωπαϊκή Ένωση κι όχι μόνο την Ελλάδα, δεν έχει σημασία μόνο η ύπαρξη της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά και να μην υπάρξει κανένας ακρωτηριασμός της, ο οποίος δεν θα επέτρεπε πια την συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ στο σημείο επαφής των ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου. Και αυτό γίνεται λόγω της ύπαρξης του συμπλέγματος του Καστελλόριζου.
Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι να έχουμε μόνο ελληνική ΑΟΖ, αλλά αυτή να έχει το πρέπον μέγεθος σε σχέση με το διεθνές δίκαιο. Γι' αυτό το λόγο τώρα, ας ακούμε προσεχτικά τους δικούς μας, όταν συμφωνούν όλοι για την ελληνική ΑΟΖ, αν όντως μιλούν συστηματικά για το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, διότι εδώ είναι η ουσία.
Δείτε ακόμη:
Συνομιλίες
Aggelos Aslanidis: Έτσι είναι Σοφία μόνο που το χαρακτηρίσαμε σαν Αρχαιολογικό χώρο τα σφάλματα στην εξωτερική πολιτική πληρώνονται ακριβά βεβαίως τόσο το Καστελλόριζο όσο και όλος ο Αιγειακός χώρος κλπ είναι δικά μας. Άλλο να το λες και άλλο τι κάνεις. Ολόκληρος ο χώρος μετά την συνθήκη της Λοζάνης ήταν δικός μας! Εμείς κάναμε εκπτώσεις γιατί φοβόμασταν τους Τούρκους. Μας κυβερνούν βλάκες και αγράμματοι, άνθρωποι χωρίς όραμα! την περίοδο του 1960 το υπουργείο Εξωτερικών έλεγε για την Ίμβρο και Τένεδο με δέκα χιλιάδες ψαράδες θα ασχοληθούμε; Εάν αντιδρούσαμε στην Πόλη στην Ίμβρο και Τένεδο θα είμασταν σε καλύτερη θέση. Σήμερα τι καρτερούμε και δεν ορίζουμε την ΑΟΖ;;;; Για να μην αντιδράσει η Τουρκία; Είναι καλύτερα να δρά; και να αντιδρούμε αυτοσχεδιάζοντας εμείς; Η Κύπρος είναι πατρίδα μας είναι Ελληνική, στο δια ταύτα τι γίνεται; Παρασκευή 17 Μαρτίου 2015
Ιωάννης Ράπος: Nα δείξουμε στους σύγχρονους ακρίτες της πατρίδος μας ότι δεν περιοριζόμαστε σε αναρτήσεις. Όσοι δυνάμεθα, ας στείλουμε στο σχολειό του νησιού ότι υλικό μπορούμε στην διεύθυνση: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΓΙΣΤΗΣ / ΜΕΓΙΣΤΗ / 85111 ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ. 10 ώρες
Βασίλης Στοΐδης: ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΚΑΛΙΝΤΕΡΙΔΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΤV (7 Μαρ 2017 ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ): "ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΚΡΙΒΟΤΕΡΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΓΗΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ." 9 ώρες
