Ποιος κλέβει ποιον;
Η θάλασσα ή το χώμα;
Ποιος θέλει ποιον;
Η άνοιξη ή το σώμα;
Ο φάρος δεν απάντησε.
Μα ούτε κι ο τάφος.
Έτσι επέλεξαν οι άνθρωποι.
Οι άνθρωποι της θάλασσας
Οι άνθρωποι της θάλασσας δεν έχουν χέρια, δεν έχουν πόδια, έχουν όμως συνείδηση. Τη συνείδηση του κόσμου. Κοιτάζουμε μόνο την αναπηρία και δεν βλέπουμε τη νοημοσύνη. Κοιτάζουμε μόνο την απώλεια και δεν βλέπουμε την ουσία.
Η θάλασσα όμως δεν ανήκει μόνο σε μας. Ανήκει πρώτα απ’ όλα στους ανθρώπους της θάλασσας, σε αυτούς που ονομάζουμε, πιο απλοϊκά, δελφίνια. Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι αλλάζοντας την ορολογία, δεν αλλάζουμε την ουσία της πραγματικότητας. Κυριαρχούμε στις επιφάνειες και δεν καταλαβαίνουμε το βάθος. Διότι βλέπουμε μόνο ό,τι καταλαβαίνουμε. Τα δελφίνια βρίσκονται σε τόσο κοντινή απόσταση από τον άνθρωπο που οι παραδοσιακοί διαχωρισμοί δεν ισχύουν πια. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ζώα και ανθρώπους.
Παλιά αναρωτιόμασταν αν οι Ινδιάνοι είχαν συνείδηση και αν τους πληγώναμε όταν τους βασανίζαμε· και ανακαστήκαμε να προσφύγουμε στην περίφημη δίκη της Valladolid. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για ν’αποβάλουμε τα αντανακλαστικά προς τους Μαύρους. Και πάλι κοιτάζαμε την επιφάνεια και όχι το βάθος.
Τώρα συνολικά, οι άνθρωποι που είναι πλέον ενωμένοι στο ίδιο πλαίσιο, τουλάχιστον στο διεθνές δίκαιο, πρέπει να πάρουν μια γενναία απόφαση και να παραδεχθούν ότι η έννοια της ανθρωπιάς δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους. Τα δελφίνια δεν έχουν μόνο δικαίωμα στην ύπαρξη, αλλά και στη ζωή. Κι όταν γράφουμε ζωή, δεν εννοούμε άθλια ζωή, διότι η βιοηθική έχει επιλύσει ήδη αυτό το πρόβλημα.
Κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει ένα ον να ζήσει μία άθλια ζωή. Κι ενώ το έχουμε εμπεδώσει για τους ανθρώπους, ξεχνάμε τα τόσο ανθρώπινα χαρακτηριστικά των δελφινιών για να μην μας αγγίξει ο πόνος τους κι ύστερα ο θάνατός τους.
Όμως τα δελφίνια, θέλουμε δεν θέλουμε, αποτελούν ένα κριτήριο ανθρωπιάς και για τους ανθρώπους. Μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε εις βάθος μία έννοια που επινοήσαμε για να χαρακτηρίσουμε τους ανθρώπους. Σε όλη αυτήν την προσπάθεια πρέπει ν’ αναρωτηθούμε αν λειτουργήσαμε πράγματι ουμανιστικά ή μόνο και μόνο ανθρωποκεντρικά για ν’ αποκλείσουμε άλλες οντότητες.
Οι οντότητες όμως υπάρχουν. Και είναι αυτές οι υπάρξεις που αμφισβητούν το κλασικό υπόβαθρο της σκέψης μας. Τα δελφίνια αποδεικνύουν τη δυσκολία που έχουμε ν’ αντιληφθούμε τις συνυπάρξεις μας. Όμως η εξέλιξή μας εξαρτάται άμεσα από τις επιλογές μας και τα δελφίνια ανήκουν σε αυτές.
Ο μικρόκοσμός μας - Ν. Λυγερός
Αν η θάλασσά μας μοιάζει με ωκεανό
δεν φταίνε οι άνθρωποι
μα τα νησιά μας.
Είναι τόσο μικρά και τόσο φτωχά
που μόνο ο ήλιος τα αγγίζει.
Είναι τόσο σκόρπια
που μοιάζουν με ανθρώπους
δίχως κομπολόι.
Είναι ο μόνος κόσμος μας.
Κείμενα, Ποίηση: Opus of N. Lygeros www.lygeros.org
2011) Οι άνθρωποι της θάλασσας. Perfection 7 7 7/2006. Les hommes de la mer.
1863) Ο μικρόκοσμός μας. (ποίημα). Perfection 7 5 5/2006. Fr. Notre microcosme. (poème).
4006) Ποιος κλέβει ποιον; (ποίημα). Perfection 9 6 6/2008. Qui vole qui? (poème).
