Ν. Λυγερός Published: June 12, 2012 Articles
Αν ο Достоевский σε είχε γνωρίσει δεν θα είχε ανάγκη τον Нечаев για να γράψει το μυθιστόρημά του Бесы. Μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιήσει τη Φιλική Εταιρεία δίχως να εισχωρήσει στην έννοια της αντιπαράθεσης με την τρομοκρατική οργάνωση.
Το έργο σου και το θεωρητικό και το πρακτικό, ως προσφορά στην Ελλάδα δεν έχει εκτιμηθεί στο βαθμό που θα έπρεπε, αυτό ισχύει ακόμα και στην Ήπειρο. Διότι η επαναστατικότητα στης σκέψης σου δεν έγινε αντιληπτή σε όλους.
Ποίος κατάλαβε πραγματικά ότι αναγκάστηκες να εγκαταλείψεις την Ελλάδα για να μεταναστεύσεις στη Ρωσία; Ποιος κατάλαβε τις σπουδές φυσικής που έκανες στο Παρίσι και τη συμμετοχή σου στην ίδρυση του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου; Ενώ δίχως αυτό δεν θα υπήρχε ούτε καν η Ιδέα της Φιλικής Εταιρείας.
Ποιος γνωρίζει τις δράσεις σου και τη μεθοδικότητά σου για να στηρίξεις την οργάνωση; Ποιος θυμάται τα ταξίδια σου στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη, στη Μακεδονία, στη Θράκη και τη Θεσσαλία;
Όλοι πιστεύουν ότι ξαφνικά όλη η πατρίδα μας ξύπνησε δίχως, δίχως να συνειδητοποιήσει ότι ήσουν η καμπάνα που τους έσωσε από τον τουρκικό εφιάλτη. Κι όμως, όταν υπήρξε σοβαρό πρόβλημα στη δομή της οργάνωσης, πάλι εσένα επέλεξαν για να δράσεις και να εκτελέσεις τη διαταγή της Αόρατης Αρχής.
Δεν ήσουν μόνο το πνεύμα της οργάνωσης, αλλά και το χέρι της δικαιοσύνης της, διότι ήξερες πόσο κινδύνευε από αυτές τις εσωτερικές τριβές απέναντι στον τουρκικό ζυγό.
Δεν ήσουν μόνο το πνεύμα της οργάνωσης, αλλά και το χέρι της δικαιοσύνης της, διότι ήξερες πόσο κινδύνευε από αυτές τις εσωτερικές τριβές απέναντι στον τουρκικό ζυγό.
Ποιος θέλει να θυμηθεί ότι αναγκάστηκες να δραπετεύσεις και να περιμένεις στην Ιταλία την έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης, το όραμά σου, που έγινε πραγματικότητα το 1821. Κι όμως ήσουν παντού, ακόμα και ως υπασπιστής του Υψηλάντη στον Ιερό Λόχο.
Ποιος πιστεύει ότι ακόμα και μετά την καταστροφή του Δραγατσανίου δεν εγκατέλειψες τον αγώνα κι επέστρεψες στην Ελλάδα για να πολεμήσεις έως το τέλος της Επανάστασης.
τον Τσακάλωφ και τον Σκουφά
όμως στην Ελλάδα ήσουν καζάνης
πριν ζήσεις την ιστορία.
Περπάτησες πάνω στις επιστολές
της Φιλικής Εταρείας
για ν' αφήσεις το στίγμα
της ελευθερίας.
Μπορεί να σε ξέχασε η πατρίδα μας,
όχι όμως το μέλλον μας.
Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ έπαιξε πρωτεύοντα
ρόλο στην οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας.
Ηπειρώτης, γεννημένος στα Ιωάννινα το 1788 ή το 1790, αναγκάστηκε νέος να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να μεταναστεύσει στη Ρωσία στον πατέρα του. Ένα μικρό διάστημα βρέθηκε στο Παρίσι για σπουδές, όπου μάλιστα συμμετείχε στην ίδρυση του «Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου», σωματείου με εκπαιδευτικούς και πατριωτικούς στόχους. Στη συνέχεια μεταβαίνει στη Βιέννη της Αυστρίας, όπου έρχεται σε επαφή με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου. Τελικώς, καταλήγει στη Μόσχα, όπου γνωρίζει το Νικόλαο Σκουφά και θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία της Φιλικής Εταιρείας.
Τον Ιούλιο του 1818, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ φτάνει στην Οδησσό, σημαντικό λιμάνι και οργανωμένη ελληνική παροικία του Ευξείνου Πόντου, όπου και προχωρά σε σημαντικές δραστηριότητες και μεθοδικότερη οργάνωση της Εταιρείας. Κατόπιν ακολούθησε τον Άνθιμο Γαζή, σημαντικότατο μέλος της Φιλικής Εταιρείας, στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνεχίζει την κατήχηση νέων μελών, και σε αλλεπάλληλα ταξίδια στη Σμύρνη, στη Μακεδονία, στη Θράκη, φθάνοντας μέχρι και την ανατολική Θεσσαλία.
Ένα από τα πρωταρχικά μέλη της Φιλικής Εταιρείας, ο Νικόλαος Γαλάτης, είχε αρχίσει να έχει αποκλίνουσα συμπεριφορά και σύντομα απέκτησε προδοτική διαγωγή, φροντίζοντας πάντα να ασκεί ένα είδος εκβιασμού στα υπόλοιπα μέλη. Η απειλή αυτή υποχρέωσε τους επικεφαλής της οργάνωσης να αναθέσουν στον Τσακάλωφ την εξουδετέρωσή του. Σύμφωνα με τη διαταγή αυτή, ο Τσακάλωφ, συνοδευόμενος από το Δημητρόπουλο, παρέλαβε το Γαλάτη και στο ταξίδι τους στην Πελοπόννησο, πλησιάζοντας την Ερμιόνη, τον εκτέλεσαν. Ήταν Νοέμβριος του 1819. Ο Τσακάλωφ αναγκάζεται να δραπετεύσει, καθότι ένοχος για τη δολοφονία, και από τη Μάνη περνάει στην Πίζα της Ιταλίας, όπου και παρέμεινε έως και την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως το 1821.
Αμέσως μετά την έκρηξη του κινήματος, φτάνει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, εκεί όπου είχαν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες μάχες. Αναλαμβάνει υπασπιστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη στον Ιερό Λόχο και μετά την καταστροφή του Δραγατσανίου κατάφερε να επιστρέψει και να πολεμήσει στην Ελλάδα.
Μετά το τέλος της Επαναστάσεως και την τελική απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό, την περίοδο του πρώτου κυβερνήτη της χώρας, του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Τσακάλωφ υπηρέτησε στο στρατιωτικό λογιστικό του Γενικού Φροντιστηρίου και εμφανίστηκε ως πληρεξούσιος Ηπείρου στην Εθνοσυνέλευση του Άργους.
Το καλοκαίρι του 1832 έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Ρωσία, στη Μόσχα, όπου και έζησε μέχρι το 1851.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., 1975, τόμοι ΙΑ' και ΙΒ'
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, 1994-1996, τόμος 59
• Μεγάλη Γενική Εγκυκλοπαίδεια Υδρία, Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων Α.Ε., 1988, τόμος 48
8299 - Οι πρώτοι Φιλικοί της Κρήτης
Ν. Λυγερός Published:June 12, 2012
-Ποιος μας έφερε εδώ;
-Κανείς.
-Ήρθαμε από μόνοι μας.
-Για ποιο λόγο;
-Υπάρχει ανάγκη!
-Ανάγκη υπάρχει από το 1669, τώρα τη θυμηθήκατε, τον 19ο αιώνα;
-Αυτό είπε !
-Ποιος;
-Ο Γεώργιος Μανουράς !
-Είναι δικός μας !
-Σωστά.
-Τώρα θα δούμε αν αξίζουμε να είμαστε δικοί του.
-Τι εννοείς;
-Τίποτα ! Λέω μόνο την αλήθεια.
-Τόσα χρόνια στη σκλαβιά τώρα την λες.
-Πάντα την έλεγα απλώς τώρα την ακούν.
-Εδώ δεν υπάρχουν ραγιάδες !
-Παντού υπάρχουν, δεν είναι αυτό το θέμα μας.
-Πώς τολμάς;
-Με το θάρρος της δικαιοσύνης.
-Άφησέ τον να μιλήσει.
-Ποιο είναι το θέμα μας τότε;
-Η Οργάνωση !
-Ποια Οργάνωση;
-Για ποιο λόγο;
-Για την επανάσταση.
-Τόσες φορές επαναστατήσαμε…
-Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
-Το αίμα και ο θάνατος.
-Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά.
-Και για ποιο λόγο;
-Οι Οθωμανοί δεν άλλαξαν.
-Θα αλλάξουμε εμείς.
-Δεν μας γουστάρεις πια;
-Τι είναι αυτά που λες;
-Το πρέπον !
-Γιατί πρέπει ν’ αλλάξουμε;
-Για να δείξουμε το παράδειγμα σε όλους.
-Ποιο παράδειγμα;
– Η πατρίδα μας δεν είναι μόνο το νησί μας.
-Και ποια είναι η πατρίδα μας τότε;
-Η Ελλάδα!
-Ποια Ελλάδα; Η Τουρκοκρατούμενη;
-Η Ελλάδα είναι το πνεύμα μας και παραμένει ελεύθερη.
-Ακόμα και πολιορκημένοι!
-Ξυπνήστε ρε! Δεν βλέπετε ότι δεν υπάρχει.
-Είμαστε υπό κατοχή εδώ και αιώνες.
-Είμαστε όμως Έλληνες.
-Αυτό δεν αλλάζει τίποτα. Κοίτα τη φτώχεια μας.
-Πότε ήμασταν πλούσιοι για να έχουμε τώρα πρόβλημα;
-Σωστά μίλησε!
-Έτσι είμαστε στα Ανώγεια!
-Μόνο που δεν είμαστε μόνοι.
-Υπάρχουν και οι άλλοι.
-Κι αυτοί υποφέρουν!
-Και τι μπορούμε να κάνουμε;
-Να παλέψουμε και για αυτούς.
-Μα εμείς δεν είμαστε ελεύθεροι και θέλεις να παλέψουμε για τους άλλους;
-Αυτή είναι η ιδέα.
-Μεγάλη ιδέα.
-Επικίνδυνη ιδέα!
-Παλαβή…
-Οι Οθωμανοί θα μας φάνε…
-Τότε θα πνιγούν.
-Φαρμάκι είσαι!
-Μόνο εμείς ξέρουμε να τρώμε πέτρες για να μην εγκαταλείψουμε τον τόπο μας.
-Και γι’ αυτό είμαστε ακόμα εδώ.
-Όμως αυτό δεν αρκεί.
-Γιατί;
-Πρέπει να βοηθήσουμε και τους άλλους.
-Τους άλλους, τους άλλους, όλο μιλάς για τους άλλους.
-Κι εμείς τι είμαστε;
-Οι άλλοι για τους άλλους.
-Δεν μ’ αρέσουν αυτά τα λογοπαίγνια, είμαι απλός.
-Όλοι είμαστε απλοί.
-Γι’ αυτό αντέχουμε τα δύσκολα.
-Έτσι μπράβο!
-Για να λέμε και τα καλά.
-Λοιπόν, λέγε.
-Πώς λέγεται αυτή η Οργάνωση;
-Ποιος είναι ο σκοπός της;
-Οι Οθωμανοί την ονομάζουν Μυστική Εταιρία.
-Οι Οθωμανοί να πάνε να…
-Πώς τη λένε οι δικοί μας;
-Φιλική Εταιρία.
-Και ο στόχος της;
-Οι Οθωμανοί λένε ότι είναι μια οργάνωση τρομοκρατών.
-Είπαμε!
-Και οι δικοί μας τι λένε;
-Ο στόχος είναι ο απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων.
-Έτσι !
-Αυτός κι αν είναι στόχος!
-Τρελαθήκατε μωρέ;
-Αντιλαμβάνεστε τι λέτε;
-Και βέβαια!
-Αυτός είναι σκοπός ζωής.
-Με αποτέλεσμα το θάνατο.
-Ας τον, δεν ξέρει τι λέει.
-Ποιος σκέφτηκε να την ιδρύσει;
-Ο Νικόλαος Σκουφάς από το Κόμποτι της Άρτας.
-Ο Εμμανουήλ Ξανθός από την Πάτμο.
-Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ από τα Γιάννενα.
-Και πού έγινε;
-Στην Οδησσό, το 1814.
-Μπράβο τους ! Αυτοί είναι λεβέντες.
-Και τώρα τι γίνεται;
-Ο τέταρτος είναι ο Αντώνιος Κομιζόπουλος από τη Φιλιππούπολη.
-Δεν μπορώ να το πιστέψω.
-Υπάρχουν και τέτοιοι Έλληνες λοιπόν.
-Αυτοί κι αν είναι δικοί μας.
-Κι ενώ είναι ελεύθεροι σκέφτονται εμάς !
-Και πώς δεν τους έπιασαν οι εχθροί μας;
-Έχουν κώδικες, συνθήματα και ψευδώνυμα !
-Είσαι έξυπνος ή δεν είσαι !
-Για τους Έλληνες δεν υπάρχει εξωτερικό και εσωτερικό, μόνο Ελληνισμός υπάρχει !
-Πες μας κι άλλα, πες μας.
-Στην αρχή ήταν λίγοι…
-Ήταν όμως ήδη σπάνιοι.
-Στην αρχή ήταν μόνο 30 από τη Ρωσία και τη Μολδοβλαχία.
-Και μετά;
-Τώρα εξαπλώνονται σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.
-Έτσι μπήκε και ο Γεώργιος;
-Ναι έτσι.
-Πρέπει να ξέρετε και για την Αόρατη Αρχή.
-Τι είναι πάλι τούτο;
-Περίμενε λίγο !
-Τι να περιμένω; Εδώ υπάρχει ολόκληρος κόσμος που παλεύει κι εμείς νομίζαμε ότι είμαστε μόνοι.
-Όλοι αυτό πιστεύουν στην αρχή.
-Μετά το 1818 η Αόρατη Αρχή άλλαξε όνομα.
-Και πώς λέγεται;
-Η Αρχή των Δώδεκα Αποστόλων.
-Είχε λοιπόν και Απόστολους;
-Ναι, ορίστηκαν από τον Σκουφά στην Κωνσταντινούπολη.
-Και τι έγινε όταν πέθανε ο Σκουφάς;
-Πήγαν στις περιφέρειες που τους όρισαν και άρχισαν να μυούν τους Έλληνες στους σκοπούς τους.
-Ποιοι είναι αυτοί;
-Ο Γεωργάκης Ολύμπιος για τη Σερβία.
-Ο Βατικιώτης για τη Βουλγαρία.
-Ο Πεντεδέκας για τη Ρουμανία.
-Ο Λουριώτης για την Ιταλία.
-Ο Αναγνωσταράς για τα νησιά του Σαρωνικού.
-Ο Χρυσοσπάθης για τη Μεσσηνία.
-Ο Φαρμάκης για τη Μακεδονία και τη Θράκη.
– Ο Κροκίδας για την Ήπειρο.
-Ο Πελοπίδας για την Πελοπόννησο.
-Ο Ίπατρος για την Αίγυπτο.
-Ο Κατακάζης για τη Νότια Ρωσία.
-Ο Καμαρήνος για τον Πετρόμπεη της Μάνης.
-Αυτοί κι αν είναι Έλληνες.
-Ο Ναός…
-Ποιος Ναός;
-Έτσι λέγεται η Εταιρία…
-Ο Ναός είχε αρχικά τέσσερις βαθμούς μύησης.
-Οι αδελφοποιητοί.
-Οι συστημένοι.
-Οι ιερείς.
-Οι ποιμένες.
-Καλά κάνουν και τους φοβούνται οι Οθωμανοί !
-Και στην Κρήτη τι γίνεται;
-Η ιστορία θα αρχίσει από τα Ανώγεια.
-Αυτό έπρεπε να μας το πεις από την αρχή !
-Δεν ήταν ανάγκη να μας πείσεις.
-Εμείς θα δώσουμε και το αίμα μας για την πατρίδα.
-Πατρίδα δεν είναι μόνο το νησί.
-Πρέπει να ξέρετε κάτι όμως.
-Τι πράγμα;
-Ακόμα κι αν πετύχει η Επανάσταση, μπορεί να μην απελευθερωθούμε εμείς.
-Τι θες να πεις;
-Ο Αγώνας δεν μπορεί να γίνει σε όλες τις περιοχές μαζί.
-Θες να πεις ότι δεν μπορούμε να αντέξουμε πολλά μέτωπα.
-Το δυνατό χτύπημα θα πρέπει να δοθεί σ’ ένα σημείο για να πετύχουμε την αρχή.
-Έχεις δίκιο.
-Συμφωνήσαμε ακόμα κι αν αυτό το σημείο δεν είναι η Κρήτη.
-Θα πρέπει όμως να το αντέξετε.
-Αιώνες αντέχουμε, δεν φοβόμαστε μερικά χρόνια.
-Αυτά τα χρόνια μπορεί να είναι δεκαετίες.
-Τότε θα μάθουμε στα παιδιά μας πώς να συνεχίσουν τον αγώνα.
-Είστε σίγουροι;
-Δεν φοβόμαστε τίποτα, δεν ελπίζουμε τίποτα, είμαστε λέφτεροι !
-Καλώς. Ήξερα για τη φιλοπατρία σας.
-Έτσι γεννηθήκαμε.
-Κι έτσι θα πεθάνουμε.
-Ας ορκιστούμε όλοι μαζί…
-Ναι ! Όλοι !
-Εμείς δεν είμαστε ένας, είμαστε όλοι.
-Θα σας πω τον όρκο και θα τον επαναλάβετε τρεις φορές.
-Ό,τι πεις αλλά εμείς δεν γονατίζουμε να ξέρεις.
-Το ξέρω, γι’ αυτό είμαι εδώ.
-Άρχισε λαέ μου κι ακολουθούμε για την πατρίδα.
-«Ορκίζομαι εις το όνομα της αλήθειας και της δικαιοσύνης, ενώπιον του Υπέρτατου Όντος , να φυλάξω θυσιάζοντας και την ίδια μου ζωή, υποφέρων και τα πλέον σκληρά βάσανα το μυστήριον, το οποίο θα μου εξηγηθεί και θα αποκριθώ την αλήθεια εις ό,τι ερωτηθώ»
Περισσότερα: Φιλική Εταιρεία
